වෛද්‍ය රුවන් එම්. ජයතුංග
විල්සන්ට වෘත්තියක් නැත. එහෙත් ඔහුට රැුකියාවක් තිබේ. ඔහු අනියම් මුරකරුවෙකි. රුකියාව ස්ථිර රැුකියාවක් නොවුවද දැන් වසර ගණනාවක් පුරා ඔහු රැුකියාවට යයි. ඔහුට දැන් එය ස්ථිර රැුකියාවක් බඳුය. එම නිසා රැුකියාව ස්ථිර කර ගැනීමට ආයාචනා, උද්ඝෝෂණ, මාරාන්තික උපවාස යනාදිය කිසිවක් කිරීම සඳහා ඔහු යොමු නොවීය. විල්සන්ගේ බිරිඳ පමණක් ඉඳහිට ”නරකද රස්සාව ස්ථිර කර ගත්තොත්. ලොකු මහත්තයට කියලා” යනුවෙන් අසන්නීය. එහෙත් ඔහුගේ ප‍්‍රතිචාර නෑසුණා මෙන් සිටීමයි. එම නිසා විල්සන්ගේ බිරිඳ සුමනාවතීද එය ඔහුගේ හිසට දැම්මේ කලාතුරකිනි.
විල්සන් රැුකියාව කළේ සෙන්ට‍්‍රල් කොලීජියේය. මුරකරුවෙකු වූ ඔහු කිසි දිනෙක නිදිවරා නැත. ඊට හේතුව ඔහු දහවල් මුර කරු වීමය. රාත‍්‍රි කාලයේ මුර වැඬේ කළේ කොලීජිය අසල පදිංචිව සිටි අගෝනිස් අයියාය. නිදිවර්ජිතව පයේ ඇති දදය කසමින් ?ට කහින අගෝනිස් අයියාට ? මුර වැඩය පෑහේ. ? මුර වැඩෙයට එන අගෝනිස් අයියා මුල්ලක කුදගසා ගනී. ඉක්බිතිව කහිමින් කොලීජිය වටේ කැරකෙන අගෝනිස් අයියාට හොරුන්ගෙන් කරදරයක් නොවීය. ඩෙස්, පුටු හැර සොරාගැනීමට තරම් දෙයක් කොලීජියේ නොතිබුණු නිසා සොරු මන්ෙදාත්සාහී වූහ. ඉඳහිට හෝ සුළු හොරකමක් කළේ කොලීජිය අවට සිටි කිහිප දෙනෙකි. කෙසෙල් කැනක් හොරෙන් කැපීම, කුකුලෙකු සොරකම් කිරීම වැනි සුළු හොරකම් මිස බැංකු මං කොල්ලකෑම්, වැට්බදු වංචා වැනි මහා පරිමාණයේ සොරකම්වලට ඔවුහු සහභාගී නොවූහ. ඇරත් ඔවුහු අගෝනිස් අයියා හොඳින් දැන සිටි නිසා කොලීජියේ වත්තට පය නොතැබූහ. මේ නයින් බලන කළ කොලීජියේ විදුලි බුබුලක්වත් අතුරුදහන් වූයේ නැත.
රාත‍්‍රි කාලය නිසොල්මනේ ගෙවී ගියද දහවල් කාලයේ කොලීජිය සමකළ හැක්කේ යකාගේ කම්මලටය. දහවල් මුරකරුවා වන විල්සන්ට උදේ සිට සවස් කාලය දක්වා නිදහසක් නොවූයේ වැඩ අධිකව තිබීම නිසාය. විදුහල්පතිගේ පණිවිඩ පන්තිකාමරවලට ගෙනයෑම, විදුහල්පති කාමරය සුද්ධ පවිත‍්‍ර කිරීම, පාසලට එන අමුත්තන්ට විදුහල්පති හමුවීම අවහිර කිරීම හෝ ප‍්‍රමාද කිරීම (මෙය සිදුවූයේ විදුහල්පතිගේ නියෝග මතය. කොලීජියට ළමයින් ඇතුළත් කර ගැනීම ගැන කථා කිරිමට පැමිණෙන දෙමාපියන් තම ණය කරුවන් ලෙස විදුහල්පති දිටීය.* ගුරුවරුන්ගේ සුළු අවශ්‍යතා ඉටුකර දීම පමණක් නොවේ. ඉඳහිට තුවාලකරගත් ළමයින්ට ප‍්‍රථමාධාර ලබාදීමද ඔහුගේ රාජකාරි පරාසයට අයත් විය.
මෙලෙස උදෑසන සිට සවස් වරුව දක්වා එ් මේ අත දුවමින් වැඩකරන විල්සන් විදුහල්පතිතුමා රාජකාරි අවසන් කරත් ම එතුමාගේ කාර්යාලයේ විදුලි බුබුලූ, විදුලි පංකා නිවාදමා ෙදාර ජනෙල් වසයි. විදුහල්පති පිටව යාමත් අගෝනිස් අයියාගේ පැමිණිමත් අතර කාලය කොලීජියේ අරාජික
සමයකි. පැය කීපයකට සීමාවෙන මේ කාලයේ දී ආයතනයේ අධිපතියා විල්සන්ය. එම නිසා යතුරු කැරැුල්ල කරකවමින් කොලීජිය වටා යෑම ඔහුගේ සිරිතය. එවිට ඔහුව දකින කරඳඬු උස්වූ සිසූහු ”ඔන්න වයිස් ප‍්‍රින්සිපල් කාරයා එනවා..” යැයි එකිනෙකාට කියා ගනිති. මෙය දන්නා විල්සන් ඉඳහිට හෝ ගෝරනාඩුවක් දැම්මේ පහළ පන්ති වල සිසුන් වෙත පමණි.
අගෝනිස් අයියා පැමිණි වහාම විල්සන් ඔහු අතට යතුර බාර දෙයි. සිරිත් පරිදි ”අගෝනිස් අයියා ලොකු සර්ගේ කාමරය උදේට ඇරලා අතුගාලා තියන්න” යැයි විධානයක් ද දීමට අමතක නොකරයි. ඉක්බිතිව නිවසට යෑම සඳහා කොලීජියෙන් පිටත්වෙන විල්සන් ගෙදර ගෙන යාම සඳහා එළවළු ටිකක්ද මිළ දී ගනියි. මෙසේ ගෙදර යන විල්සන් ඉවුම් පිහුම් කටයුතු වලදී බිරින්දෑට උදව් කරයි. තවමත් තරුණවියේ පසුවන ජෝඩුව විවාහ වී අවුරුදු පහක් ගතවුවද ඔවුන්ට දරුවෝ නොමැත. එය විල්සන්ට ගැටළුවක් නොවුවද බිරිඳට එය සිත්තැවුලකි. අසල්වාසී කාන්තාවන් ”මොකද සුමනෝ තාම මොකුත් නැද්ද?” යැයි ඇසූවිට සුමනා කරන්නේ ”පස්සේ බලනවා” යනුවෙන් පවසා සංවාදය මගහැරීමය. මේ බව දන්නා දරුවන් ඇති බවලත්තු එ් ගැන හාර හාරා ඇයගෙන් ප‍්‍රශ්න කරති.
එහෙත් රොසලින් අක්කා මේ ගැන ඇසුවේ උදවු කිරීමේ පරම චේතනාවෙනි. මැදිවියේ පසුවූ ඇය වැන්දඹුවකි. බොහෝ කරුණු කාරණා දැනසිටි ඇය නගරයේ සිදුවන දෑ පිළිබඳව අවබෝධයෙන් සිටියාය. ඇයගේ දියණිය සේවය කළේ මැදපෙරදිග රටකය. එම නිසා මැදපෙරදිග තොරතුරු පවා ඇය දැන සිටියේ යැයි කීම සාවද්‍ය නොවේ.
” මෙහෙම ඉඳලා හරියන්නේ නෑ සුමනෝ. නරකද ඉස්පිරිතාලේ ක්ලිනික් එකකට ගියොත්? දැන් ඇවිල්ලා ඉන්න ඞී. ඇම්. ඕ. ළමයි නැති අයට ක්ලිනික් එකක් කරනවා බදාදා හවස. දෙන්නා එක්ක යන එකයි තියෙන්නේ... ” රොසලින් අක්කා සුමනාට කිව්වේ සමාගම් කඬේ අසලදීය.
”
මෙම විශේෂ සායනය පිළිබඳව තොරතුරු රොසලින් අක්කා දැනගත්තේ රෝහලේ කංකානමගේ බිරිඳ වන කැතරිනාගෙනි. කැතරිනාට මෙම ආරංචිය පැවසුවේ තම සැමියා වූ රෝහල් කංකානමයි.
රාජකාරි වේලාවේ දී පවා නිතරම සුරාමතින් සිටන විජේපාල කංකානම තමන්ට හමුවන සෑම අයෙකුටම රෝහලේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහතාගේ ගුණ වර්ණනා කරයි. ”අනේ අපේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහත්තයා දාහකින් හොයාගන්න බැරි රත්තරං මහත්තයා. අත්ගුණේ පිහිටලා තියෙනවා නියමෙට. ඇස්වහක්, කටවහක් නෑ සීදේවි මහත්තයා” ඔහු තොරතෝංචියක් නැතුව හැමෝටම කියයි.
මෑතකදී රෝහලට අලූතින් පත්වීම ලැබ ආ ස්ථානභාර වෛද්‍යවරයා තම පෞද්ගලික වෛද්‍යසායනය සඳහා රෝගින් ආකර්ෂණය කර ගැනීම පිණිස විවිධ උපක‍්‍රම භාවිතා කරන ලදි. කොළඔ පවුල් සංවිධාන කාර්යංශයට ගොස් දැනුවත් කිරීමේ පත‍්‍රිකා තොගයක් රෝහලට ගෙන ආ ඔහු බදාදා දිනවල පවුල් සංවිධානය පිළිබඳව සායනයක් ඇරඹීය. එම සායනයේ දී දරුවන් නැති විවාහක කාන්තාවන් සඳහා විශේෂ උපදෙස් ලබා දෙන ලදී. මෙම විශේෂ උපදෙස් වල සඳහන් වූයේ රෝහලට කිලෝමීටර් විසිපහකින් පමණ දුරකින් පිහිටි මහ රෝහලේ නාරි හා ප‍්‍රසව විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා හමුවන ලෙසටත්, එතුමාගේ උපදෙස් පිළිපදින ලෙසටත්ය. මේ හැර සාර්ථකව පෞද්ගලික සේවයේ යෙදෙන සහකාර වෛද්‍යවරුන්ට රාජකාරි කරන වෙලාවේ පෞද්ගලිකව රෝගීන් බැලීම තහනම් කළ ඔහු, දිවා විවේකයේදී තම නිළ නිවාසයේ රෝගීන්ට පෞද්ගලිකව ප‍්‍රතිකාර කළේය.
තම ප‍්‍රතිරූපය නංවාලන වැඩසටහන්වලට ප‍්‍රිය කළ හෙතෙම රෝහලේ දී රෝගීන්ට කරුණාවෙන් කථා කළේය. බාහිර රෝගී අංශයේ මවුවරුන් සමඟ රැුදී සිටි කුඩා ළමුන්ගේ හිස අතගෑවේය. එසේම අනෙකුත් වෛද්‍යවරුන්ගේ ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රම හෙළාදැකීමට අමතක නොකළේය.
”අයියෝ.. මේ මොනවද දීල තියෙන බෙහෙත්” කියමින් ඔහු රෝගියාට කලින් ප‍්‍රතිකාර කළ වෛද්‍යවරයා විසින් නිකුත් කළ බෙහෙත් තුන්ඩුව දෙස සාවඥ ලෙස බලයි.
මින් බිරාන්ත වන රෝගීහු තමාට මීට ඉහත දී ප‍්‍රතිකාර කළ වෛද්‍යවරයා නියම කොට ඇත්තේ වැරදි බෙහෙත් වට්ටෝරුවක් බව සිතයි. මේ හැර අලූත් ෙදාස්තර මහතාගේ ජනප‍්‍රිය භාවය වැඩි කිරීම සඳහා විජේපාල කංකානම විසින් තැනිත් තැන පවසන ගුණකථනයන් ද ඉවහල් විය.
වරක් බීමතින් ගෙදර පැමිණි විජේපාල කංකානම රාත‍්‍රි ආහාරය ගනිමින් සිටිමින් තම බිරින්ඳෑට ආරංචියක් කීවේය.
”අපේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහත්තයා ළමයි නැති ගෑණුන්ට ළමයි හම්බවෙන්න ක්ලිනික් එකක් කරනවා. අපරාදේ කියන්න බැහැ සීදේවි මහත්තයා. මටත් හරිම කරුණාවයි. කෝ ගනින් ඔය මාළු හොද්ද මෙහාට. හරිම රසයි.” එසේ කියමින් මාළු සමග බත් අනාගෙන හොඳට බඩපුරා කෑවේය.
මේ ආරංචිය විජේපාලගේ බිරිඳ පසුදින ගමේ ගෑණුන්ට කීවාය. එතැන සිට රොසලින් ”අනේ කොච්චර හොඳද? එහෙනං අපේ සුමනාවතීව ෙදාස්තර මහත්තයාගේ ක්ලිනික් එකට යවන්න ඕනෑ.” යැයි සිතා ගත්තාය. රොසලින් අක්කාගෙන් ලද ආරංචිය සුමනාවතී එදින සවස වැඩ ඇරී ගෙදර පැමිණි විල්සන්ට කීවාය.
විල්සන් එ් ගැන වැඩි තැකීමක් නොදක්වා ”බලමු” කීවා මිස වැඩි යමක් කීවේ නැත. මින් හිත රිදුණු සුමනාවතී ”එයැයිට මේවා ගැන කිසිම උනන්දුවක් නැහැ.” කීවේ බිඳුණු හඬිනි. එදින මුළු හවස්වරුවම සුමනාවතී සිටියේ බුම්මා ගත් මුහුණෙනි. විල්සන් ඇසූ යමකට එහෙන් මෙහෙන් උත්තර දීම හැර ඇය ඔහු සමග ලෙන්ගතුව බජනයට නොගියාය.
තම බිරිඳගේ මෙවැනි ක‍්‍රියාකලාපයන් නොරිස්සූ විල්සන් ? කෑමද නොකා ගෙයින් පිටතට ගියේ බාර් එකට ගොස් අඩියක් ගැසීමේ චේතනාවෙනි. මේ හේතුවෙන් සුමනාවතීගේ කෝපය තවත් වැඩි විය. කටුස්සියක සේ කිපුණු ඇය වළඳක් ද පොළවේ ගසා ? කෑම මේසය මත තිබිය දී ඇඳට ගියාය.
? බෝ වී වැනෙමින් පැමිණි විල්සන් අසීරුවෙන් දොරේ යතුර කලිසම් සාක්කුවෙන් ගෙන ෙදාර ඇරියේය. රාත‍්‍රී කෑම මේසය අස්පස් නොකට තිබිම නිසා ඔහුගේ හිසට වෙසමුණියා ආරූඪ විය. ඉක්බිතිව හටගත්තේ අනපේක්ෂිත ගැටුමකි.
”නොදකින් විතරක්, උඔට කෑම ටික අස්පස් කරන්න බැරි උනාද? අන්න මේසේ උඩ කැරපොත්තෝ විමානේ” විල්සන් පැවසුවේ පුටුවකටද පයින් ගසමිණි.
”බීලා බීලා ? තිස්සේ එනවා. මලසමයං” සුමනාවතී පැවසුවේ බිය මුසු කෝපයෙනි. සැමියා දැන් තමාට පහර දෙතැයි භිතියක් ඇයට ඇතිවිය. එම නිසා ඇයට යටිගිරියෙන් කෑගැසිණි. රාත‍්‍රි යාමයේ නිශ්ශබ්දතාව බිඳ හෙලමින් මෙලෙස කෑගැසීම විල්සන්ට රුචි නොවීය. එම නිසා ඔහු බිරිඳගේ කෙස්වැටිය ඇද පිටට පහරක් ගැසුවේය. එයින් ඇගේ කෑගැසීම වැඩි විය.
සුමනාවතීගේ සහ විල්සන්ගේ දබරය අසල් වාසින්ට ඉඳහිට අසන්නට ලැබේ. විල්සන්ගේ බැනීමත් සුමනාවතීගේ කෑගැසීමක් ඔවුන් පිළිගන්නේ අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම සිදුවන සිද්ධීන් ලෙසය.
මසකට හෝ දෙමසකට වරක් තොරොම්බල්කරුවෝ ගමට එති. කැඞී ගිය පාරක් සෑදීමට ගන්නා ගල්තලන ලොකු මැෂිම (කොල්ලන් කුරුට්ටන් මෙය හඳුන්වන්නේ ගල්මෝල ලෙසිනි.* ඉඳහිට ගම්බද පාරවල මෙය දක්කට ලැබේ. මෙවැනි දේවල් නිසා ගමේ එක්කාරීත්වය බිඳීයයි. මිනිස්සු මෙවැනි දේවලට කැමති වෙති. එසේම ඉඳහිට විල්සන්ගේ නිවසේ සිදුවෙන ජවනිකාද අසල්වාසින්ට ආශ්වාද ගෙන ආවේය. එවැනි දිනෙක පිරිමින් හමුවූ විට දී ”අන්න විල්සන් කාරයා ගෑනීට නෙළලා..” යැයි එකිනෙකාට කියා ගනිති. ගැහැණුන් කම්මුලේ අත් තබා ගනිමින් විල්සන් සුමනාවතීට පහර දුන් බව බව කියන්නේ අනුකම්පාව හා දුක් සහිත ස්වරයෙනි. එහෙත් ආරංචිය කීමෙන් පිරිමින් ලබන ආශ්වාදය ඔවුහු ද අත්විඳිති.
”අනේ ඔය ගෑණී කොහොම ඔය මිනිහා එක්ක ඉන්නවද දන්නෑ.” යැයි ගමේ ගැහැණුන් පවසන නමුදු එවැනි ගැහැනුන්ගෙන් බහුතරය තම දයාබර සැමියන්ගෙන් ගුටිකා තිබේ. එකම වෙනස ඔවුන් සුමනාවතී මෙන් කෑ මොර දීමෙන් තොරව ගුටි කා පූසියන් මෙන් නිහඬව සිටීමයි.
මෙවැනි දිනවල දී රොසලින් අක්කා හමු වී තම දුක කීම සුමනාවතීගේ සිරිතය. ඇය ඇඬූ කඳුලින් රොසලින්ගේ නිවසේ සිටිනවා දකින අසල්වැසි කාන්තාවක වූ තරබාරු මැගිලින් සෝදිසියෙන් බලන බව සුමනාවතී දකින්නීය. හැලි අරක්කු පෙරූ මැගිලින් දෙමටපිටියේ අක්කා නමින් හැ`දින්විනි. දෙමටපිටියේ අක්කා අතීතයේදී පිරිමි දැලේ දමා ගැනීමට සමත්ව සිටි බවට රාවයක් ගමේ ගෑණූ අතර පැතිරී තිබූණි. තවද ඇග්නස් වැන්නියන්ද පැමිණ විවිධ උපදෙස් දීමට පටන් ගැනීම නිසා ඔළුව තෝන්තුවෙන සුමනාවතී හිටිහැටියේම කථාවට ඇහුම්කන්දීම නවතා තම ගෙදර යාමට සැරසේ. නිදහසට කාරණයක් වශයෙන් ඇය කීවේ තම ස්වාමියාට රාත‍්‍රි ආහාරය පිළියෙල කිරීමට තිබෙන බවයි. සුමනාවතී දිනකට කෑම පිසුවේ එක වරකි. දහවල් කාලයට කෑම පිළියෙල කරන ඇය රාත‍්‍රියට එ්වා රත් කරන්නීය.
ගමේ, නගරයේ තොරතුරු රැුස්කිරීම තම විනෝදාංශය කරගත් රොසලින් අක්කා ගමේ ප‍්‍රජාශාලාවෙහි පැවති චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයකට ගියේ අහම්බෙනි.”ගෘහස්ථ හිංසනය පිටුදකිමු” යන මාතෘකාව යටතේ පැවති මෙම චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයේ දුක්බර කාන්තා මුහුණු, අතමිට මොළවා ගත් සැමියන්, බියෙන් සැඟවෙන කුඩා ළමුන් යනාදී නොයෙකුත් චිත‍්‍ර තෙල්සායමින්ද, පැස්ටල් වලින්ද ඇඳ තිබිණි. මෙම චිත‍්‍ර නරඹමින් සිටි පිරිස අමතා විශේෂ නිවේදනයක් නිකුත් විය. ශාලාවේ අසුන් ගැනීමට සැමදෙනාටම කාරුණික ආරාධනයක් ලැබිණි. එ් සමගම ”දැන් ඔබ අමතා ඩල්සි පෙරේරා මහත්මිය කථා කරුණු ඇතැයි යන නිවේදනය යකඩ කටින් පිටවිය.
ශාලාවේ කොණක තිබූ ප්ලාස්ටික් පුටුවක වාඩි වූ රොසලින් අක්කා ඩල්සි පොරේරා මැතිණියට සවන්දුන්නේ කුතුහලයෙනි. ජාතික බැනියමක් වැනි ඇඳුමක් උඩුකයට ඇඳ නිල්පැහැති කලිසමක් ඇඳ සිටි ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය තොල්රතු කරගෙන සිටියාය. ඇය මදක් තරබාරුය. එහෙත් ගැමිලියන්ට නැති ඡුවි වර්ණයක් ඇය සතු වූවාය. ”
සැපට හැදිච්ච නෝනා කෙනෙක්” යන්න රොසලින් අක්කා ඩල්සි පෙරේරා ගැන ඇතිකරගත් තක්සේරුවයි. සිංහල සහ ඉංග‍්‍රීසි මිශ‍්‍ර වචන වලින් කථා කළ ඩල්සි පෙරේරා මැතිණියගේ මුළු කථාවම රොසලින් අක්කාට නොතේරුණද මෙම මහිලාව කියූ ඇතැම් කරුණු ඇයට වැටහුනාය.
පිරිමින් ගැහැණුන්ට හිංසාකළ යුගය අවසන් බවත්, සමස්ත කාන්තා පරපුරම ඊට එදිරිව නැගී සිටිය යුතු බවත් ඇය විසින් පවසන ලදි. එසේම ඇය සංචාරය කළ රටවල් වල නම් වැලක් කියාගන ගියාය. සෞදි, බහරේන්, ඩුබායි, සාජා වැනි තම දියණිය කියන රටවල් එහි නොවීය. රොසලින් අක්කාට මතක තිබුණේ එංගලන්තය පමණි. ඇය විශේෂ උනන්දුවකින් කාන්තා හිංසනය පිළිබඳව කථාකළ බවත් එ් නිසා නොයෙක් රටවල රාජ්‍ය නායකයින්ගේන් පදක්කම්, සහතික ලැබුණු බවත් කිවාය.
එහෙත් රොසලින් අක්කාගේ සිතගත්තේ ඇය අවසන් වරට පැවසූ වදන් ටික පමණි. සංක්ෂිප්ත වශයෙන් පවසතොත් එය මෙසේ කැටිකළ හැක. ”යම් පුරුෂයෙකු තම බිරිඳට පහරදෙන්නේ නම්, එය නීති විරෝධි කි‍්‍රයාවකි. එවැනි දේවල්වලට දැඩි දඬුවම් කිරීමට තදබල නීති දැන් තිබේ. යම් නිවෙසක මෙවැනි ගැටළු තිබේනම් තමාට පෞද්ගලිකව වුවද දැන්විය හැකිය. එවිට අනිවාර්යයෙන්ම ගතයුතු පියවර ගන්නවා ඇත.” කථාව අවසන් කිරීමට පෙර ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය තම ලිපිනය හා දුරකථන අංකය සභාවට දුන්නාය බොහෝ කාන්තාවෝ කඩිමුඩියේ එය ලියාගත්හ. රොසලින් අක්කා ලඟ සිටි අයෙකු ලියාගත් ලිපිනය තමා විසින් මිළට ගත් සිරිකත පත‍්‍රයේ අවසාන පිටුවේ ලියා ගත්තේ කුරුමිණි අඬු අකුරිණි.
ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය කථාව අවසන් කළ විට සභාවේ සිටි සියල්ලෝම අත්පොලසන් දුන්හ. දේශනය හමාර වූ විගසම තමාට වැඩ රාශියක් තිබෙන බව පවසා ඩල්සි පෙරේරා තමන් සමග පැමිණ සිටි කාන්තා කණ්ඩායම පෙරටුකොට ගෙන පීටත්වීමට සූදානම් වූවාය. ඇය තඩි මෝටර් රථයට නැගීමට පෙර ඇයට කිට්ටු වී ඇය නැරඹීමට රොසලින් අක්කාට අවශ්‍ය විය. ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය මැදි වයසේ සිටියද ඇයට ඇත්තේ තරුණ පෙණුමකි. සෑමදෙනා සමගම සිනාසුණූ ඇය අත් ඔරලෝසුව දෙස බලා මදක් හදිසිබව පළකළ නිසා කාන්තාවෝ ඇයට යාමට ඉඩදුන්හ. එ් ඇසිල්ලේම ඩල්සි පෙරේරා අසලට ගිය රොසලින් අක්කා ඇය දෙස බලා සිනාසුනාය. රොසලින් අක්කාට සිනාවකින් සංග‍්‍රහ කළ ඇය වහාම රෝටර් රථයට නැග ෙදාර
වසාගත්තාය.
ඇය කෙරෙන් හැමූ ප‍්‍රසන්න සුවඳ හා ඇගේ සිනාව රොසලින් අක්කාගේ සිත ගත් බව කිවයුතුය. ”අනේ මෙහෙම නෝනලා, ඡුන්දෙවත් ඉල්ලන්නෙ නෑනේ.” ඇය සිතුවාය. ඡුන්දය ඉල්ලන්න එන්නේ ශරීරයේ පච්චකොටා ඇති තැන් වැසීමට මෙන් ජාතික ඇඳුම අඳින, ඉස්සර මදාවි කම්කළ, පැට්රික්ය. ගමේ මිනිස්සු ඡුන්දය දෙන්නේ පැට්රික්ට මිස ඔහුගේ පක්ෂයට හෝ පාටට නොවේ. ”ඌ ගමේ එකා.” මිනිස්සු කියති. එ් නිසා මොන දහ ජරා වැඩ කළද පැට්රික් ට ගමේ ඡුන්ද වැටීම වැළැක්වීමට සක‍්‍රයාටවත්, සක‍්‍රයාගේ පුතා වන වෛමාටත් බැරිය.
රොසලින් අක්කා රැුස්වීමේ කථාවලට ඇහුම්කන් දීමෙන් පසු බර කල්පනාවකින් යුතුව පාරදිගේ ගෙදර එමින් සිටියාය. ”බලනකොට විල්සන් කරන්නේ අමු නොසන්ඩාල වැඩක්නේ. සුමනාවතීට කරන හිරිහැර වලට මූට මොනව කළත් හිත්වදිනවද?” ඈ තවදුරටත් කල්පනා කළාය. තෙමසකට වරක් හෝ විල්සන් හා සුමනාවතී අතර හටගැනෙන හැළහැප්පීම් වලට අත දැමීමට දැන් රොසලින් අක්කාට හේතු කාරණා තිබේ.
චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයෙන් පසු සුමනාවතී හමුවන රොසලින් ”සුමනෝ දැන් කොහොමද? විල්සන් එහෙම...” යැයි ඇසීමට අමතක නොකළාය. ”අමුත්තක් නෑ” සුමනාවතී පිළිතුරු දෙන්නීය.
මෙලෙස මාස තුනක් පමණ ගතවිය. දිනක් සවස් වරුවක විල්සන් ගෙදර එනවිට සුමනාවතී සිටියේ ඇලිස්ගේ දෙවැට ළඟ කථා කරමිනි. ඇලිස් සමඟ බජනයට යාම විල්සන් අනුමත කළේ නැත. ඇලිස්ගේ පුරුෂයාට ගමේ මිනිස්සු ”කුකුලා” යයි කියති. පුරුෂයාගේ ක‍්‍රියාකලාපයට ඇලිස් දැක්වූයේ නිහඬතාවකි. එම නිසා ඇලිස්ද විල්සන්ගේ දෝෂ දර්ෂණයට ලක් වූ බව කිව යුතුය.
ඈතින් එන විල්සන් දුටු සුමනාවතී ඇලිස් සමඟ කථාව නතරකර වහා ගෙට ගියාය. ගෙට ගොඩ වූ විගස විල්සන් ගොරනාඩුවක් පටන් ගත්තේය.
”මොකද ඔහේට වෙසමුණිය වැහිලද?” සුමනාවතී එකට එක කීවාය. විල්සන්ගේ ඉවසීම නැතිවිය. ඔහු අත දිගහැර ඇගේ මූණ හරහා දැඩි කමුමුල් පහරක් ගැසීය. එ් පහර නිසා ඇය විසි වී ගොස් වැටුණේ මල්පෝච්චියක් ද පෙරළාගෙනය. වැටීම නිසා ඇගේ වැළමිටේ හම ගැලවී ලේ ගලන්නට විය. සුමනාවතී යටිගිරියෙන් කෑ ගැසීමට තැත් කළද ඇයගේ උඩු තොල පුපුරා ලේ ගලන හෙයින් ඇය කෙඳිරිගෑවා මිස බෙරිහන් දුන්නේ නැත.
බිරිඳට සිදු වූ හදිය නිසා විල්සන් ආ පයින්ම වින්කලේ සුමනේ හමුවීමට ගියේ ”බෝතලයක් හිස්කරමි” යන චේතනාවෙනි. වින්කල් සුමනේ හන්දියේ වින්කලයක් දමාගන සිටි අතර ඕනෑම අයෙකු සමඟ සංවාදයේ යෙදෙමින් බෝතලයක් දෙකක් නිම කිරීම ඔහුගේ සිරිතකි. කොතරම් වෙරි වුවද ගෝරියට නොඑන නිසා ඇතැම්මු බෝතලයට මිතුරෙකු අවශ්‍ය වූ විට සුමනේ සොයා ගියහ. ඕනෑම වෙලාවක වැඩ නවතා මිතුරන් සමඟ සෙට්වීමට සිටි සුමනේට බෝතලයක් ගෙන එ්ම පමණක් අනිවාර්ය වේ. ඔහුගෙන් ලැබෙන්නේ මිතුදම පමණි.
බාර් එකෙන් ගල්බෝතලයක් මිළට ගත් විල්සන් සුමනේ සොයා ගියේය. එ් යන අතර මග වඬේ විකුණන්නාගෙන් ඉස්සෝ වඬේ කිහිපයක්ද මිළට ගත්තේ බඩගිනි මදක් දැනුණු නිසාය. විල්සන් සහ සුමනේ වින්කලය පසුපස බෝතලය හිස් කරන අතර තුර සුමනාවතී රොසලින් අක්කාගේ නිවෙසට දිව ගියාය.
” බුදු අම්මෝ මොකද උඹට වෙච්ච සන්තෑසිය....” ඇයගේ උඩු තොල පුපුරා තිබෙනු දුටු රොසලින් අක්කා හිසේ අතගසා ගත්තාය.
”
”අනේ අක්කේ....” සුමනාවතීට කීමට හැකිවූයේ එපමණකි. අනතුරුව ඇය මීදෙනක මෙන් හැඬුවාය. සුමනාවතීගේ කලබලය අසා ඇලිස්, සීලවතී, දෙමටපිටියේ අක්කා, ඇග්නස් යනාදීහු රොසලින් අක්කාගේ නිවෙසට රොක් වූහ. එ් සමගම සුමනාවතීගේ ඇඬීම දෙගුණ තෙගුණ විය.
”මෙහෙම හරියන්නේ නෑ නංගියේ. මේකට අපි මොනව හරි කරන්න ඕනෑ.” රොසලින් අක්කා කීවේ වට වී සිටින කාන්තාවන් අතර තමා නායිකාව බව පෙන්වමිනි.
”පොඞ්ඩක් ඔහොම ඉඳින්. මම සමාගම් කඬේට දුවලා එනකම්. මෙසේ කියූ රොසලින් පත්තර කැබැල්ලක ලියා තිබූ දුරකථන අංකය රැුගෙන සමාගම් කඬේ යනුවෙන් ගම්වැසියන් හඳුන්වන කේ. ටී. ස්ටෝර්ස් වෙත දිව ගියාය. දුරකථන පහසුකම් තිබූ කේ.ටී. ස්ටෝර්ස් හී දුරකථනයේ අංක කරකවන ලද්දේ කඩහිමිකරුවා හෝ ඔහුගේ බිරිඳ විසිනි. මහත් ගර්වයකින් අංක කරකවා රිසිවරය දුරකථන ඇමතුම ගන්නට පැමිණි තැනැත්තාට දීමත් දුරකථන සංවාදයෙන් පසු දෙගුණයක් පමණ වැඩි මිළකුත් එ් සඳහා නියම කිරීමටත් ඔවුහු පුරුදු වී සිටියහ. මිනිසුන් දුරකථනය භාවිතා කළේ හදිසි අවශ්‍යතා නිසා කඩහිමියා පැවසූ ගණන හෙට්ටු කිරීමෙන් තොරව ගෙවූහ. ඊට අමතරව දුරකථන සංවාදය පිළිබඳව යම් තොරතුරුත් ඊට නිධාන වූ කථාවස්තුවත් කඩහිමියා අසයි.
රොසලින් අක්කාගේ වාසනාවට දුරකථන ඇමතුමට පිළිතුරු දුන්නේ ඩල්සි පෙරේරා මහත්මියයි. මුලදී ඇයට අගක් මුලක් තේරුම් ගැනීමට බැරි විය. එහෙත් චිත‍්‍ර ප‍්‍රදශ_නය, ගමේ නම, ඇයගේ දේශනය ගැන කියූ පසු ඇය සුමනාවතී සහ විල්සන් අතර වූ ගෝරිය තමා ඇසින් දුටුවාසේ
රොසලින් අක්කා විස්තර කළාය. මෙවැනි පහරදීම් දිනපතා සිදුවන බවත් පහර කෑ කාන්තාව විසඥව තමාගේ නිවසේ වැටී සිටින බවත් ඇය කීවාය.
රොසලින් අක්කාගේ ලිපිනය ලබාගත් ඩල්සි මහත්මිය හෙට උදයේම තමා ඇය හමුවීමට එන බවත්, එතෙක් අදාළ කාන්තාව රොසලින් අක්කාගේ භාරයේ තබාගන්නා ලෙසටත් දැනුම් දුන්නාය. ඩල්සි නෝනාට කථා කිරිමේ උද්දාමය නිසා කේ. ටී. ස්ටෝර්ස් අධිපති කළ්‍යණරත්න මුදලාලි දුරකථන සංවාදය සඳහා අයකළ මුදලේ බර පවා රොසලින් අක්කාට නොදැනුන බව සහතිකය. කළ්‍යාණරත්ත මුදලාලි රොසලින් ට වඩා වයසින් වැඩිවුවත් ඔහු රොසලින් අමතන්නේ රොසලින් අක්කා යනුවෙනි.
උගුර පාදාගත් මුදලාලි ”රොසලින් අක්කේ, බරටම කථාව ගියා නේද?” ඇසුවේය.
”ඔව් මුදලාලි මේ උසාවියේ වැඩ කරන නෝනා කෙනෙක් ” රොසලින් පිළිතුරු දුන්නාය. තමන්ටද කථාකිරීමට වැදගතුන් අගනුවර සිටින බව තහවුරු කිරීමටය.
”අර මක්කටෙයි, එ් පාර නඩුවක්වත් දාන්ටද?” මුදලාලි ඇසුවේ විමතියෙනි. මෙහිදී රොසලින් සුමනාවතීට වූ හදියත්, විල්සන්ගේ නොසන්ඩාලකමත් ගැන විනාඩි දහයක වේලාවක් ගෙන සියළු කරුණු හෙළි කළාය. මුදලාලිට අන් ගැනුම්කරුවන් පිළිබඳවද මතක් නොවීය. ”අනේ අම්මපා මෙහෙම මිනිස්සු” යැයි කීවේ විල්සන්ගේ නිවසේ දෙතුන් මසකට වරක් හෝ සිදුවන නාටකය තමා නොදන්නාක් මෙනි.
මුදලාලිගෙන් මිදී වහාම තම නිවෙස බලා ගිය රොසලින් සුමනාවතීට සාත්තු සප්පායම් කරන ගැහැණුන්ට උදව්වූවාය. ඇය තුළ ඇත්තේ අමුතුම උද්දාමයකි. ”ඔන්න සුමනෝ මම කොළඹ නෝනාට කථා කරා. නෝනා හෙට මෙහෙ එනවා කිව්වා. උඹව බලන්න. මේව හැමදේම නෝනට කියාපන්.” ඇය සුමනාවතීට විධාන කළේ ගුරුවරියක් තම ශිෂ්‍යාවකට දැනමුතුකම් දෙන්නාක් මෙනි.
මේ අතරවාරයේ වින්කල් සුමනේ සමඟ දෙවන බෝතලය අවසන් කිරීමේ අදියරට ද ලංවූ විල්සන් ”සුමනේ උඹ අහලා තියෙනවද කවියක්, ගෑණූ කියන්නේ මල්ලියේ නොගෑවෙණූ කියලා” යැයි කීවේ වැනෙමිනි. එ් කවිය කීමට විල්සන් තැත්කළද ඔහුට කියාගත නොහැකි විය.” හරි සුමනේ මම දැන් කැපෙනවා” කී විල්සන් වැනි වැනී ගෙදර ගියේය. ගෙට ගොඩ වූ විල්සන් ”කෝ මේ ගෑනි” යැයි දෙතුන්වතාවක් පිළිකන්න දෙසට ගොස් බලා අන්තිමේ දී ඇඳගෙන සිටි ඇඳුම් පිටින්ම ඇඳට වැටී නිදන්ට විය.
? බෝවී තිබෙන බව දැනගත් සුමනාවතී තම නිවෙසට යාමට තැත්කළද රොසලින් අක්කා ඇතුළු අනෙක් ගැහැණූ එයට ඉඩ දුන්නේ නැත. ඊට හේතුව වශයෙන් ඔවුන් කිව්වේ ” විල්සන් උඹව දැක්කොත් මරලා දමයි..” යන්නය.
”අනේ අක්කේ, මම කවදාවත් ගෙයින් පිටවෙලා රැුයක් ඉඳලා නැහැ.” යැයි සුමනාවතී කීවාය.
”අනේ උඹ හිටපන් සුමනාවතියේ, මම විල්සන්ට කියන්නම් උඹ හිටියේ මගේ ගෙදර කියලා.” යැයි රොසලින් කීවාය. ”මුන්ට තියෙන තෙලට ගෑණූ පළිදැයි රොසලින් තම චීත්තයේ පොට තද කරන ගමන් කීවාය.
සියළු දෙනාගේම විරෝධතාව නිසා සුමනාවතී රොසලින්ගේ නිවෙසේ රැුය ගත කළාය. ක‍්‍රමයෙන් ? බෝවී ගෙන එනවා දුටු ගෑණූ එකා දෙන්නා තම නිවෙස් බලා ගියෝය. තව දුරටත් ප‍්‍රමාද වුවහොත් තමන්ගේ සැමියන් තමන්ට ෙදාස් කීමට ඉඩ ඇතැයිද, සමහර විට පහර දේයැයිද ඔවුහු හිතුවෝය.
රොසලින් සමඟ බත් ස්වල්පයක් කෑ සුමනාවතී ”අනේ අක්කේ විල්සන් ?ට කෑවද දන්නේ නෑ.” යයි කෙඳිරිගෑවාය.
”ඌට ඇති අහේනියක් නෑ. උඹ කාලා නිදාගනින් සුමනාවතී.” කමලක්කා ගොරනාඩුවක් දැම්මාය.
පසුදින සෙනසුරාදාවක් වූ නිසා විල්සන් දවල් වනතෙක් හොඳටම නිදාගත්තේය. තවම වෙරි සිඳී නැති නිසා ඔහුට සිදු වූ දේ තවම වටහාගැනීමට නොහැකිවිය.
එළිය වැටුණ වෙලේ සිට රොසලින් අක්කා සිටියේ නොසන්සුන්තාවයෙනි. නෝනා එන්නේ නැද්ද? ඇයට කිහිප වතාවක් සිතුණු නමුදු නෝනා තමා හා කථා කළ විලාසය අනුව එසේ වීමට කිසිදු ඉඩක් නැති බව ඇය සිතුවාය. එ් සමඟම තඩි දිලිසෙන කලූ කාර් එකක් තම ගෙවත්තට පැමිනීම නිසා රොසලින් කලබල වූවාය.
”නෝනා ඇවිල්ලා වගේයි.” ඈ තමාටම කියාගනිමින් ඩල්සි මැතිණිය පිළිගැනීමට මෝටර් රථය වෙත දිව ගියාය.
” ආ මේ රොසලින් වෙන්න ඇති” මෙසේ අසමින් ඩල්සි මැතිණිය මෝටර් රථයෙන් බිමට බැස්සාය. ”ටිකක් අමාරු උනා හොයාගන්න. පෝස්ට් ඔෆිස් එක ළඟට ඇවිල්ලා රොසලින්ගේ නම කිව්වාම ගමේ කෙනෙක් පාර පෙන්නුවා.”
”
රොසලින් ඩල්සි මැතිණියට සාලයට පැමිණ වාඩිවෙන ලෙස කරුණාවෙන් අයැද සිටියාය. ඉන්පසු නිදන කාමරයට ගිය ඇය සුමනාවතීට එළියට එන ලෙස පැවසුවේ කසු කසු ගාමිනි. සුමනාවතිගේ උඩුතොල කෝපි කුඩු දමා තැවීම නිසා දැන් ඉදිමුම අඩුය. එ් නිසා රොසලින් අක්කාට චක්. ගැවිණි. එහෙත් ඇය සිද්ධිය සිදු වූ අවස්ථාවේ දී සුමනාගේ උඩුතොල ඉදිමී තිබූ ආකාරය ගැන මනසින් චිත‍්‍රයක් මහිළාව ඉදිරියේ මැවීමට සමත්වූවාය. අනතුරුව ඩල්සි නෝනා ඇසු ප‍්‍රශ්න වලට සුමනාවතී උත්තර දුනේනේ ඇඬූ කඳුලිනි. එම උත්තරද දුන්නේ අඩු ලන්සුවෙනි. එ් සෑම අවස්ථාවකදිම රොසලින් අක්කා සුමනාවතී සිටින භයානක තත්ත්වය ගැන කිව්වේ ”බය නැතුව ඇත්ත කියපං සුමනාවතියේ” යැයි පවසමිනි.
මෙසේ සුමනාවතීගේ තොරතුරු ඇසූ ඩල්සි මහත්මිය ඇයව ප‍්‍රදේශයේ පොලිස් ස්ථානයට කටඋත්තරයක් ගැනීම සඳහා ගෙන යා යුතු යැයි කීවෙන් සුමනාවතී බියට පත්වූවාය. ඇය උපන්තේකට පොලිසි ගොස් නැත. රොසලින් අක්කා දෙවරක් හෝ තුන් වරක් පොලිසි ගොස් තිබේ. එ් ඉඩමේ මායිම් පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකට හා මැදපෙරදිග සිටින දියණියගේ මුදලින් මිළට ගත් චේන් එකක් නැතිවීම සම්බන්ධව පොලිසියට පැමිණිලි කිරීමටය. එම නිසා ඇය තුළ ඇතිවූයේ තිගැස්මකි. එහෙත් ඩල්සි නෝනාගේ වචනයට එපිටින් යාමට ඇයට වාරු නැත. ඩල්සි නෝනා කොළඔ සිට පැමිණියේ තමාගේ වචනයටය. එ් නිසා පෙරට තැබූ පය පසු පසට ගත නොහැකිය.
රොසලින් අක්කාගේ පෙරැුත්තයෙන් හා ඩල්සි නෝනාගේ කරුණාවෙන් තොන්තු වූ සුමනාවතී සිහිනයෙන් ඇවිදින්නියක මෙන් මෝටර් රථයේ පසුපස වාඩිවූවාය. ඇය දෙපස ඩල්සි නෝනා හා රොසලින් අක්කාය. රියැදුරු පොලිස් ස්ථානය බලා රිය ධාවනය කළේය. ඩල්සි නෝනා මේ පොලිස් ස්ථානයට යාමට පෙර කොළඹ මූලස්ථානයේ ලොක්කෙකුට සෙලියුලර් දුරකථනයෙන් ඉංග‍්‍රිසියෙන් කථා කළ අතර එ් අනුහසින් ඩල්සි නෝනා පොලිස් ස්ථානයට ගිය වහාම පොලිස් ස්ථානාධිපති ඇය පිළිගත්තේ රාජ්‍ය නායිකාවක් පිළිගන්නා ආකාරයෙන්ය. දෙබස සිදුවූයේ ඉංග‍්‍රීසියෙන් නිසා නෝනා කීවේ කුමක්ද යන්න ගැමි කාන්තාවන් දෙදෙනාටම වැටහුණේ නැත. එහෙත් වරින්වර සුමනාවතී ගේ උඩු තොල දෙස බලමින් කොළඹ නෝනා කළ කථාවට පොලිසියේ ලොකු මහත්තයට තරහ ගිය බව සුමනාවතී අනුමාන කළාය. පොලිසියට කීම නිසා විල්සන්ට ගුටි ඇන රිමාන්ඞ් කරයි දැයි බියක් සුමනාවතී තුළ ඇතිවිය.
”අනේ බුදු මහත්තයෝ, මගේ මිනිහා මට ගැහැව්වේ තරහ ගිය නිසයි. අනෙක් වෙලාවට එයා රත්රන් කඳක්” යැයි කීමට ඇයට සිත් වූ නමුදු අනපේක්ෂිත ජවනිකා නිසා තවමත් ඇය සිටින්නේ තෝන්තු ගතියෙනි. සුමනාවතීගේ කට උත්තරය ලෙස සඳහන් වූයේ කොළඔ නෝනා ඉංග‍්‍රීසියෙන් කිවූ දේය. ස්ථානභාර නිළධාරියා එය සිංහලට පරිවර්ථනය කළ අතර කාන්තා පොලිස් කොස්තාපල්වරිය එය ලියාගත්තාය. අවසානයේදී ඇයගේ අතට පෑන දී අත්සන් තැබීමට සුමනාවතියට අණ කළාය. ඇය බයෙන් බයෙන් වයි. සුමනාවති කියා තම නම ලියූවාය.
පොලිස් ජවනිකාව හමාර කොට නෝනාගේ මොටර් රථයට ගොඩවෙන තෙක් සුමනාවතී සිටියේ හොන්දු මාන්දු ගතියෙනි. ඉක්බිති ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීව කොළඔ පිහිටි තම මධ්‍යස්ථානය වෙත ගෙනයන බව දැන්වූවාය. ඇගේ ආරක්ෂාව සඳහා ඇය ටික දිනක් විල්සන්ගෙන් සඟවා තැබීම මේ අවස්ථාවේ ඉතාම අවශ්‍ය බවත් ඇය කිවාය. මෙය අසා සිටි රොසලින් අක්කාට මේ සම්බන්ධව කිසිවක් කීමට ඉඩක් නැතිවිය. විල්සන් පැමිණිය හැකි නිසා යළිත් රොසලින් ගම්මැද්දට ගෙන යෑම සුදුසු නොවන බැවින් රොසලින් නැවත ගෙදරට හැරලීමට යා නොහැකි බව ඩල්සි නෝනා කීවාය. එ් සමගම රොසලින්ගේ අතේ රුපියල් සීයයක් තැබුවාය. රොසලින්ට මොටෝ රථයෙන් බිමට බසිනවා හැර කළ යුතු යමක් නොවීය. එ් සමගම විල්සන් පැමිණ සුමනාවතී පැහැරගනු ඇතැයිද ඇය තුළ බියක්ද ඇති විය.
”නංගියේ උඹ බය නැතුව ඉඳින්.මේ නෝනා උඹව බලා ගනී.”රොසලින් කිවාය. එ් අතර වාරයේ වාහනය සැරදමා කොළඹ බලා ඉගිලූනේය. කූඩුවක සිර වූ කිරිල්ලියකට දැනෙන බිය සුමනාට දැනුනාය. ”දැන් විල්සන් ඇත්තේ කොහේද? ඔහු තමාව හොයනවද? ඔහුගේ දවල් කෑම කොහොමද? යනාදී ප‍්‍රශ්න රැුසක් ඇගේ හිස තුළට රිංගූ නමුදු පිළිතුරක් සොයා ගැනීමට ඇය අපොහොසත් වූ බව හොඳාකාරව පෙනී ගියේය. එම නිසා ඇගේ වත අසරණව මැළ වී ගියේය. අතරමග වාහනය නතර කරවූ කොළඹ නෝනා කට්ලට්ස්, පැටිස් ආදී මිළෙන් අධික රස ආහාර මිළට ගෙන දුන්නද ඇය කිසිවක් කෑවේ නැත. උණු කිරි තේ කොප්පයක් පමණක් පානය කළාය.
ඔවුන් ඩල්සි නෝනා ජීවත් වූ නිවසට පැමිණෙන විට මදක් සවස් වී තිබුණි. ඇයගේ නිවස විශාල මෙන්ම සැප පහසුකම් පිරි බංගලාවකි. මහළු මුරකාරයා හැරුනු විට නිවසේ සේවයට සිටියේ සේවිකාවන් දෙදෙනෛකි. වෙන පිරිමි පුළුටක්වත් දක්නට නොලැබුණි.
ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීට ඉතා කරුණාවෙන් කථා කළාය. ඇයට කොළඹ දින කීපයක් තමා සමඟ නැවතී සිටීමට හැකි බවත් විල්සන්ගේ ප‍්‍රශ්ණය විසඳුණු විට ඇය පිළිබඳව සුදුසු තීරණයක් ගන්නා බවත් පැවසීය. විල්සන් ඇයට පහර දීමට හෝ වෙන යම් අනතුරක් කළ හැකි හෙයින් ඇයව ප‍්‍රවේසම් කිරීම තමාගේ යුතුකම බව පුන පුනා කීවාය. සුමනාගේ පරිහරණයට සැප පහසු කාමරයක්ද වෙන්කොට දුන්නාය.
සාංකාව නිසා සුමනාවතීට එදින රාත‍්‍රියේ නින්ද ගියේ නැත. නෝනා ”වැඩකට එළියට යනවා” කියා ගොස් පැමිණියේ එළිවෙන ජාමයේය. බියගත් මී පැටවෙකු සේ ඇය කාමරයේ ෙදාරගුළු දමාගෙන නිදි වර්ජිතව විල්සන් ගැන සිතමින් සුසුම් හෙළුවාය.
සුමනාවතී නැති අතරවාරයේ විල්සන් අසීරුවෙන් නැගිට තුවාය ඇඳගෙන ලිඳට ගොස් සීතල වතුර බාල්දි කීපක් හිසට වත්කර ගත්තේය. ඉන් අනතුරුව ඔහුට කල්පනා කිරීමට සිහිය ලැබුණි. හිස ගිනිගත්තෙකු සේ සුමනාවතී සොයමින් සිටි ඔහුට සමාගම් කඩෙන් දැනගන්නට ලැබුනේ තමා පහර දීම නිසා නඩුවක් කතා කිරීමට සුමනාවතී කොළඹ ගිය බවය. මෙහි අගක් මුලක් තේරුම් ගැනීමට අපොහෙසත් වී එ් මේ අත දිව යන විට පොලිස් කොස්තාපල් කෙනෙක් පැමිණ විල්සන්ට පොලිස් ස්ථානයට එන ලෙස නියෝග කළේය.
”මගේ පාරෙන් සුමනාවතී මළාවත්ද” යැයි බියක් හා සංතාපයක් විල්සන්ට ඇතිවිය. පශ්චාත්තාපයෙන්ද පෙළුණ විල්සන් වහ වහා පොලිස් ස්ථානය වෙත ගියේය. ඉහින් කනින් දාඩිය දමාගෙන සිටි විල්සන් තමාට කැඳවීමක් ලැබෙන තුරු පොලිස් ස්ථානයේ විශාල මාර ගසකට ඇණ තබා ගෙන සිටියේය. එය අතර වාරයේ නොයෙකුත් බිය ජනක සිතුවිලි ඔහු ගේ මනස වෙලා ගන්නට විය. පොලිස් ස්ථානාධිපතිතමාගේ කමරයට එන ලෙස අණ ලැබූ විල්සන්ගේ දණහිස් වෙව්ලන්නට වූයෙන් ඔහු ඇවිද්දේ අසීරුවෙනි.
”එ්....... උඹ...” වැදගත් සභාවක කිව නොහැකි වචනයකින් විල්සන් පිළිගත් ස්ථාධිපතිවරයා යළිත් වරක් බිරිඳට පහර දුනහොත් ඇටකටු කුඩු කොට කූඩුවට දමන බවට විල්සන්ට තර්ජනය කළේය. ඉක්බිතිව ”දැන් ඉතින් මෙතනින් පලයන්” යැයි පන්නා දැම්මේය.
තැතිගත් විල්සන් ගෙදර ගොස් එල්ලී මැරෙම් දෝ නැතහොත් කෘමිනාශක පානය කරමි දෝයැයි දෙගිඩියාවෙන් සිටින විට දෙමට පිටියේ අක්කා පැමිණ රොසලින් අක්කාගේ උල්පන්දන් දීම නිසා සුමනාවතී පොලිසි ගිය බවත් කොළඹ නෝනා කෙනෙකු නඩු කතා කිරීමට ඇයව තඩි කාර් එකකින් කොළඹට ගෙනගිය බවත් කීවාය. අනතුරුව ඇය වාක්‍ය අවසන් කළේ තමා මේ විත්තිය කී බවක් රොසලින්ගේ කනේ නොතබන ලෙසට ඉල්ලීමක්ද කරමිනි.
එක හුස්මට රොසලින් ගේ නිවසට දිව ගිය විල්සන් හොඳ දෙකක් කථා කිරීමට මුව විවර කළද පොලීසියේ ලොකු මහත්තයාගේ සැල් එක සිහිවීම නිසාදෝ මදක් ඉවසීමෙන් කටයුතු කිරීම ඉටාගත්තේය. ඔහු අසරණ වූ හඬකින් රොසලින් ඇමතීය
”රොසලින් අක්කේ ඇයි උඹ අපේ ගෝරි වලට අත දැම්මේ” විල්සන් ඇසීය.
”හොඳ ගෝරිය උඹ තව පොඞ්ඩෙන් එ්කිව මරණවා” රොසලින් කීවේ කලහ කිරීමට තමාද බිය නොවන බව පෙන්වීමට මෙනි.
”ඇයි අක්කේ එ්කි මගේ කසාද ගෑණිනේ” මෙහි දී විල්සන් රීති ප‍්‍රශ්ණයක් මතු කළේය.
”එවුවා මම දන්නේ නැහැ. සුමනාවතීට උඹ ගහන නිසා සුමනාවතීගේ මනාපෙට කොළඹ ගියා. එ්ත් ඉන්න තැනක් මම දන්නේ නෑ. මම හිතන්නේ නැහැ ආයේ සුමනාවතී උඹේ දැහැට පෙන්නවත් එයි කියලා.” ඇය කීවේ සමුනාවතී කොළඹ ගියේ සුමනාවතීගේම තනි තීරණයකින් බව එ්ත්තු ගැන්වීමට මෙනි. වැඩිපුර කථාවට නොගිය විල්සන් වින්කල් සුමනේ සොයාගෙන ගියේය.
මෙලෙස සතියක් ගත විය. සුමනාවතී තවම ආවේ නැත. විල්සන්ගේ නිවස පිස්සු මඩුවක සිරි ගත්තේය. දවස් කිහිපයකින් විල්සන් වැඩට නොපැමිණිම නිසා අගෝනිස් අයියා දවල් වරු දෙකක් ද අමාරුවෙන් වැඩ කළ අතර අන්තිමේදී කොලීජියේ විදුහල්පති තමා හමුවීමට එන
ලෙස විල්සන්ට පණිවිඩ යැවීය.
සුමනාවතී ගැන ආරංචියක් නැති නිසා කොළඹ නෝනාගේ දුරකථන අංකයට ටෙලිපෝන් කිරීමට රොසලින්ට සිතුන නමුත් කළ්‍යානරත්න මුදලාලි, නෝනාගේ දුරකථන අංකය විල්සන්ට දෙනු ඇතැයි බියක්ද ඇය තුළ ජනිත විය. ”ටවුමට ගිහිල්ලා වෙන කඩයකින් කතා කරනවා” කියා ඇය සිතූ නමුදු අහල පහල ගෑණූ විල්සන්ගේ පවුල කඩා දැමීම ගැන රොසලින් අක්කාට ෙදාස් කියන බව දෙමටපිටියේ අක්කා කියූ නිසා වැඩිය එළිපහලියට යාමට ඇය බිය ගත්තාය. තවද විල්සන් මුලිච්චි වුවහොත් යන බිය ජනක හැඟීමද ඇය තුළ නොතිබුනානොවේ.
”ඌ ඇත්තේ දැන් වෙඩිකාපු ඌරෙකු වගේ” රොසලින් ඇලිස් සමඟ කීවේ තැතිගත් විලායෙනි.
ඩල්සි නෝනා බාරයේ සිටි සුමනාවතී විල්සන් බැලීමට ගෙදර යා යුතු බව කියමින් ඇඬුවාය. ඩල්සි නෝනා ඇය අස්වසාලීමට තැත් කළ නමුදු ඇයගේ ඇඬීම වැඩිවූවා මිස අඩූ වූයේ නැත. සතියක් පසුවන විට මහ හඬින් ඇ`ඞීමට අමතරව ආහාර ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීමටත් හිස බිත්තියේ ගසා ගැනීමට පටන් ගත් නිසා ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීව ඩ‍්‍රයිවර් සමඟ පිටත් කර යැවුවාය.
ඩල්සි නෝනාගේ මොටර් රථය රොසලින්ගේ නිවස ඉදිරිපිට නැවැත් වූ වහාම ඈ ”අනේ අක්කේ ” කියමින් විලාප තැබුවා. අවට ගැහැණු පිරිමි රැුස් වී සුමනාවතීට අනුකම්පා කළ අතර දෙමටපිටියේ අක්කා මෙම වැදගත් පණිවුඩය දීමට විල්සන් සොයා ගම වටේ දිවුවාය.
රොසලින් ගේ නිදන කාමරයට පැමිණි සුමනාවතී නොනවත්වාම ඇඬුවේ වක්කඩක් කැඩුවාක් මෙනි. අතරින් පතර විල්සන්ගේ නම කියනවා ඇසුණි. මෙවැනි ජවනිකාවක් දැකීමට අපේක්ෂා නොකළ රොසලින් අක්කා නිකටේ අත තබා ගෙන තුෂ්නිම්භූතව සිටියාය. එහෙත් අවසානයේදී ඇයගේ මුවට පණ පෙවිනි.
”ඉතින් සුමනෝ ඩල්සි නෝනා උඹට සැළකුවේ නැද්ද?” සුමනාවතීගේ හැඬීම මොහොතකට නතර විය.
”මතක් කරන්න එපා රොසලින් අක්කේ, එ් ගෑනි මගේ පවුල කඩන්න ආවා මදිවට ?ට ?ට මම හිටපු කාමරේට ඇවිල්ලා මට කරදර කරන්නත් ආවා. නොසන්ඩාල හැත්ත.” ඇය කීවේ රහසක් කියන්නාක් මෙනි.
දෙමටපිටියේ අක්කාගේ පණිවිඩය ලැබීමත් සමඟ විල්සන් රොසලින්ගේ නිවසට පැමිණියේය. විල්සන් දුටු වහාම සුමනාවතී ඔහුගේ දෙපා බදාගෙන හැඬුවේ යසෝදරාව සිහිගන්වමිනි. ”අනේ මගේ දෙයියෝ මට සමාව දෙන්න මම මොනවත් දන්නේ නැහැ. අර කොළඹ සමයම තමයි මේ ඔක්කොම කෙරුවේ.” ඇය දිගට හරහට ඩල්සි මැතිණියට දෙස් දෙවොල් තැබූවාය.
විල්සන් සුමනාවතීගේ දෙවුරෙන් අල්ලා ඇය කෙලින් සිට වූයේය. ”සුමනෝ අපි යමු ගෙදර. මම මීට පස්සේ ඔයැයිට අතවත් තියන්නේ නැහැ. අම්මපා මේ සහතික ඇත්ත”
විල්සන්ගේ උගුර හිර වූ නිසා ඔහු නිහඬ විය. ඉන් පසු දෙදෙනාම තම නිවස බලා පිටත් වූහ.
විල්සන්ට වෘත්තියක් නැත. එහෙත් ඔහුට රැුකියාවක් තිබේ. ඔහු අනියම් මුරකරුවෙකි. රුකියාව ස්ථිර රැුකියාවක් නොවුවද දැන් වසර ගණනාවක් පුරා ඔහු රැුකියාවට යයි. ඔහුට දැන් එය ස්ථිර රැුකියාවක් බඳුය. එම නිසා රැුකියාව ස්ථිර කර ගැනීමට ආයාචනා, උද්ඝෝෂණ, මාරාන්තික උපවාස යනාදිය කිසිවක් කිරීම සඳහා ඔහු යොමු නොවීය. විල්සන්ගේ බිරිඳ පමණක් ඉඳහිට ”නරකද රස්සාව ස්ථිර කර ගත්තොත්. ලොකු මහත්තයට කියලා” යනුවෙන් අසන්නීය. එහෙත් ඔහුගේ ප‍්‍රතිචාර නෑසුණා මෙන් සිටීමයි. එම නිසා විල්සන්ගේ බිරිඳ සුමනාවතීද එය ඔහුගේ හිසට දැම්මේ කලාතුරකිනි.
විල්සන් රැුකියාව කළේ සෙන්ට‍්‍රල් කොලීජියේය. මුරකරුවෙකු වූ ඔහු කිසි දිනෙක නිදිවරා නැත. ඊට හේතුව ඔහු දහවල් මුර කරු වීමය. රාත‍්‍රි කාලයේ මුර වැඬේ කළේ කොලීජිය අසල පදිංචිව සිටි අගෝනිස් අයියාය. නිදිවර්ජිතව පයේ ඇති දදය කසමින් ?ට කහින අගෝනිස් අයියාට ? මුර වැඩය පෑහේ. ? මුර වැඩෙයට එන අගෝනිස් අයියා මුල්ලක කුදගසා ගනී. ඉක්බිතිව කහිමින් කොලීජිය වටේ කැරකෙන අගෝනිස් අයියාට හොරුන්ගෙන් කරදරයක් නොවීය. ඩෙස්, පුටු හැර සොරාගැනීමට තරම් දෙයක් කොලීජියේ නොතිබුණු නිසා සොරු මන්ෙදාත්සාහී වූහ. ඉඳහිට හෝ සුළු හොරකමක් කළේ කොලීජිය අවට සිටි කිහිප දෙනෙකි. කෙසෙල් කැනක් හොරෙන් කැපීම, කුකුලෙකු සොරකම් කිරීම වැනි සුළු හොරකම් මිස බැංකු මං කොල්ලකෑම්, වැට්බදු වංචා වැනි මහා පරිමාණයේ සොරකම්වලට ඔවුහු සහභාගී නොවූහ. ඇරත් ඔවුහු අගෝනිස් අයියා හොඳින් දැන සිටි නිසා කොලීජියේ වත්තට පය නොතැබූහ. මේ නයින් බලන කළ කොලීජියේ විදුලි බුබුලක්වත් අතුරුදහන් වූයේ නැත.
රාත‍්‍රි කාලය නිසොල්මනේ ගෙවී ගියද දහවල් කාලයේ කොලීජිය සමකළ හැක්කේ යකාගේ කම්මලටය. දහවල් මුරකරුවා වන විල්සන්ට උදේ සිට සවස් කාලය දක්වා නිදහසක් නොවූයේ වැඩ අධිකව තිබීම නිසාය. විදුහල්පතිගේ පණිවිඩ පන්තිකාමරවලට ගෙනයෑම, විදුහල්පති කාමරය සුද්ධ පවිත‍්‍ර කිරීම, පාසලට එන අමුත්තන්ට විදුහල්පති හමුවීම අවහිර කිරීම හෝ ප‍්‍රමාද කිරීම (මෙය සිදුවූයේ විදුහල්පතිගේ නියෝග මතය. කොලීජියට ළමයින් ඇතුළත් කර ගැනීම ගැන කථා කිරිමට පැමිණෙන දෙමාපියන් තම ණය කරුවන් ලෙස විදුහල්පති දිටීය.* ගුරුවරුන්ගේ සුළු අවශ්‍යතා ඉටුකර දීම පමණක් නොවේ. ඉඳහිට තුවාලකරගත් ළමයින්ට ප‍්‍රථමාධාර ලබාදීමද ඔහුගේ රාජකාරි පරාසයට අයත් විය.
මෙලෙස උදෑසන සිට සවස් වරුව දක්වා එ් මේ අත දුවමින් වැඩකරන විල්සන් විදුහල්පතිතුමා රාජකාරි අවසන් කරත් ම එතුමාගේ කාර්යාලයේ විදුලි බුබුලූ, විදුලි පංකා නිවාදමා ෙදාර ජනෙල් වසයි. විදුහල්පති පිටව යාමත් අගෝනිස් අයියාගේ පැමිණිමත් අතර කාලය කොලීජියේ අරාජික
සමයකි. පැය කීපයකට සීමාවෙන මේ කාලයේ දී ආයතනයේ අධිපතියා විල්සන්ය. එම නිසා යතුරු කැරැුල්ල කරකවමින් කොලීජිය වටා යෑම ඔහුගේ සිරිතය. එවිට ඔහුව දකින කරඳඬු උස්වූ සිසූහු ”ඔන්න වයිස් ප‍්‍රින්සිපල් කාරයා එනවා..” යැයි එකිනෙකාට කියා ගනිති. මෙය දන්නා විල්සන් ඉඳහිට හෝ ගෝරනාඩුවක් දැම්මේ පහළ පන්ති වල සිසුන් වෙත පමණි.
අගෝනිස් අයියා පැමිණි වහාම විල්සන් ඔහු අතට යතුර බාර දෙයි. සිරිත් පරිදි ”අගෝනිස් අයියා ලොකු සර්ගේ කාමරය උදේට ඇරලා අතුගාලා තියන්න” යැයි විධානයක් ද දීමට අමතක නොකරයි. ඉක්බිතිව නිවසට යෑම සඳහා කොලීජියෙන් පිටත්වෙන විල්සන් ගෙදර ගෙන යාම සඳහා එළවළු ටිකක්ද මිළ දී ගනියි. මෙසේ ගෙදර යන විල්සන් ඉවුම් පිහුම් කටයුතු වලදී බිරින්දෑට උදව් කරයි. තවමත් තරුණවියේ පසුවන ජෝඩුව විවාහ වී අවුරුදු පහක් ගතවුවද ඔවුන්ට දරුවෝ නොමැත. එය විල්සන්ට ගැටළුවක් නොවුවද බිරිඳට එය සිත්තැවුලකි. අසල්වාසී කාන්තාවන් ”මොකද සුමනෝ තාම මොකුත් නැද්ද?” යැයි ඇසූවිට සුමනා කරන්නේ ”පස්සේ බලනවා” යනුවෙන් පවසා සංවාදය මගහැරීමය. මේ බව දන්නා දරුවන් ඇති බවලත්තු එ් ගැන හාර හාරා ඇයගෙන් ප‍්‍රශ්න කරති.
එහෙත් රොසලින් අක්කා මේ ගැන ඇසුවේ උදවු කිරීමේ පරම චේතනාවෙනි. මැදිවියේ පසුවූ ඇය වැන්දඹුවකි. බොහෝ කරුණු කාරණා දැනසිටි ඇය නගරයේ සිදුවන දෑ පිළිබඳව අවබෝධයෙන් සිටියාය. ඇයගේ දියණිය සේවය කළේ මැදපෙරදිග රටකය. එම නිසා මැදපෙරදිග තොරතුරු පවා ඇය දැන සිටියේ යැයි කීම සාවද්‍ය නොවේ.
” මෙහෙම ඉඳලා හරියන්නේ නෑ සුමනෝ. නරකද ඉස්පිරිතාලේ ක්ලිනික් එකකට ගියොත්? දැන් ඇවිල්ලා ඉන්න ඞී. ඇම්. ඕ. ළමයි නැති අයට ක්ලිනික් එකක් කරනවා බදාදා හවස. දෙන්නා එක්ක යන එකයි තියෙන්නේ... ” රොසලින් අක්කා සුමනාට කිව්වේ සමාගම් කඬේ අසලදීය.
”
මෙම විශේෂ සායනය පිළිබඳව තොරතුරු රොසලින් අක්කා දැනගත්තේ රෝහලේ කංකානමගේ බිරිඳ වන කැතරිනාගෙනි. කැතරිනාට මෙම ආරංචිය පැවසුවේ තම සැමියා වූ රෝහල් කංකානමයි.
රාජකාරි වේලාවේ දී පවා නිතරම සුරාමතින් සිටන විජේපාල කංකානම තමන්ට හමුවන සෑම අයෙකුටම රෝහලේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහතාගේ ගුණ වර්ණනා කරයි. ”අනේ අපේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහත්තයා දාහකින් හොයාගන්න බැරි රත්තරං මහත්තයා. අත්ගුණේ පිහිටලා තියෙනවා නියමෙට. ඇස්වහක්, කටවහක් නෑ සීදේවි මහත්තයා” ඔහු තොරතෝංචියක් නැතුව හැමෝටම කියයි.
මෑතකදී රෝහලට අලූතින් පත්වීම ලැබ ආ ස්ථානභාර වෛද්‍යවරයා තම පෞද්ගලික වෛද්‍යසායනය සඳහා රෝගින් ආකර්ෂණය කර ගැනීම පිණිස විවිධ උපක‍්‍රම භාවිතා කරන ලදි. කොළඔ පවුල් සංවිධාන කාර්යංශයට ගොස් දැනුවත් කිරීමේ පත‍්‍රිකා තොගයක් රෝහලට ගෙන ආ ඔහු බදාදා දිනවල පවුල් සංවිධානය පිළිබඳව සායනයක් ඇරඹීය. එම සායනයේ දී දරුවන් නැති විවාහක කාන්තාවන් සඳහා විශේෂ උපදෙස් ලබා දෙන ලදී. මෙම විශේෂ උපදෙස් වල සඳහන් වූයේ රෝහලට කිලෝමීටර් විසිපහකින් පමණ දුරකින් පිහිටි මහ රෝහලේ නාරි හා ප‍්‍රසව විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා හමුවන ලෙසටත්, එතුමාගේ උපදෙස් පිළිපදින ලෙසටත්ය. මේ හැර සාර්ථකව පෞද්ගලික සේවයේ යෙදෙන සහකාර වෛද්‍යවරුන්ට රාජකාරි කරන වෙලාවේ පෞද්ගලිකව රෝගීන් බැලීම තහනම් කළ ඔහු, දිවා විවේකයේදී තම නිළ නිවාසයේ රෝගීන්ට පෞද්ගලිකව ප‍්‍රතිකාර කළේය.
තම ප‍්‍රතිරූපය නංවාලන වැඩසටහන්වලට ප‍්‍රිය කළ හෙතෙම රෝහලේ දී රෝගීන්ට කරුණාවෙන් කථා කළේය. බාහිර රෝගී අංශයේ මවුවරුන් සමඟ රැුදී සිටි කුඩා ළමුන්ගේ හිස අතගෑවේය. එසේම අනෙකුත් වෛද්‍යවරුන්ගේ ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රම හෙළාදැකීමට අමතක නොකළේය.
”අයියෝ.. මේ මොනවද දීල තියෙන බෙහෙත්” කියමින් ඔහු රෝගියාට කලින් ප‍්‍රතිකාර කළ වෛද්‍යවරයා විසින් නිකුත් කළ බෙහෙත් තුන්ඩුව දෙස සාවඥ ලෙස බලයි.
මින් බිරාන්ත වන රෝගීහු තමාට මීට ඉහත දී ප‍්‍රතිකාර කළ වෛද්‍යවරයා නියම කොට ඇත්තේ වැරදි බෙහෙත් වට්ටෝරුවක් බව සිතයි. මේ හැර අලූත් ෙදාස්තර මහතාගේ ජනප‍්‍රිය භාවය වැඩි කිරීම සඳහා විජේපාල කංකානම විසින් තැනිත් තැන පවසන ගුණකථනයන් ද ඉවහල් විය.
වරක් බීමතින් ගෙදර පැමිණි විජේපාල කංකානම රාත‍්‍රි ආහාරය ගනිමින් සිටිමින් තම බිරින්ඳෑට ආරංචියක් කීවේය.
”අපේ ඞී. ඇම්. ඕ. මහත්තයා ළමයි නැති ගෑණුන්ට ළමයි හම්බවෙන්න ක්ලිනික් එකක් කරනවා. අපරාදේ කියන්න බැහැ සීදේවි මහත්තයා. මටත් හරිම කරුණාවයි. කෝ ගනින් ඔය මාළු හොද්ද මෙහාට. හරිම රසයි.” එසේ කියමින් මාළු සමග බත් අනාගෙන හොඳට බඩපුරා කෑවේය.
මේ ආරංචිය විජේපාලගේ බිරිඳ පසුදින ගමේ ගෑණුන්ට කීවාය. එතැන සිට රොසලින් ”අනේ කොච්චර හොඳද? එහෙනං අපේ සුමනාවතීව ෙදාස්තර මහත්තයාගේ ක්ලිනික් එකට යවන්න ඕනෑ.” යැයි සිතා ගත්තාය. රොසලින් අක්කාගෙන් ලද ආරංචිය සුමනාවතී එදින සවස වැඩ ඇරී ගෙදර පැමිණි විල්සන්ට කීවාය.
විල්සන් එ් ගැන වැඩි තැකීමක් නොදක්වා ”බලමු” කීවා මිස වැඩි යමක් කීවේ නැත. මින් හිත රිදුණු සුමනාවතී ”එයැයිට මේවා ගැන කිසිම උනන්දුවක් නැහැ.” කීවේ බිඳුණු හඬිනි. එදින මුළු හවස්වරුවම සුමනාවතී සිටියේ බුම්මා ගත් මුහුණෙනි. විල්සන් ඇසූ යමකට එහෙන් මෙහෙන් උත්තර දීම හැර ඇය ඔහු සමග ලෙන්ගතුව බජනයට නොගියාය.
තම බිරිඳගේ මෙවැනි ක‍්‍රියාකලාපයන් නොරිස්සූ විල්සන් ? කෑමද නොකා ගෙයින් පිටතට ගියේ බාර් එකට ගොස් අඩියක් ගැසීමේ චේතනාවෙනි. මේ හේතුවෙන් සුමනාවතීගේ කෝපය තවත් වැඩි විය. කටුස්සියක සේ කිපුණු ඇය වළඳක් ද පොළවේ ගසා ? කෑම මේසය මත තිබිය දී ඇඳට ගියාය.
? බෝ වී වැනෙමින් පැමිණි විල්සන් අසීරුවෙන් දොරේ යතුර කලිසම් සාක්කුවෙන් ගෙන ෙදාර ඇරියේය. රාත‍්‍රී කෑම මේසය අස්පස් නොකට තිබිම නිසා ඔහුගේ හිසට වෙසමුණියා ආරූඪ විය. ඉක්බිතිව හටගත්තේ අනපේක්ෂිත ගැටුමකි.
”නොදකින් විතරක්, උඔට කෑම ටික අස්පස් කරන්න බැරි උනාද? අන්න මේසේ උඩ කැරපොත්තෝ විමානේ” විල්සන් පැවසුවේ පුටුවකටද පයින් ගසමිණි.
”බීලා බීලා ? තිස්සේ එනවා. මලසමයං” සුමනාවතී පැවසුවේ බිය මුසු කෝපයෙනි. සැමියා දැන් තමාට පහර දෙතැයි භිතියක් ඇයට ඇතිවිය. එම නිසා ඇයට යටිගිරියෙන් කෑගැසිණි. රාත‍්‍රි යාමයේ නිශ්ශබ්දතාව බිඳ හෙලමින් මෙලෙස කෑගැසීම විල්සන්ට රුචි නොවීය. එම නිසා ඔහු බිරිඳගේ කෙස්වැටිය ඇද පිටට පහරක් ගැසුවේය. එයින් ඇගේ කෑගැසීම වැඩි විය.
සුමනාවතීගේ සහ විල්සන්ගේ දබරය අසල් වාසින්ට ඉඳහිට අසන්නට ලැබේ. විල්සන්ගේ බැනීමත් සුමනාවතීගේ කෑගැසීමක් ඔවුන් පිළිගන්නේ අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම සිදුවන සිද්ධීන් ලෙසය.
මසකට හෝ දෙමසකට වරක් තොරොම්බල්කරුවෝ ගමට එති. කැඞී ගිය පාරක් සෑදීමට ගන්නා ගල්තලන ලොකු මැෂිම (කොල්ලන් කුරුට්ටන් මෙය හඳුන්වන්නේ ගල්මෝල ලෙසිනි.* ඉඳහිට ගම්බද පාරවල මෙය දක්කට ලැබේ. මෙවැනි දේවල් නිසා ගමේ එක්කාරීත්වය බිඳීයයි. මිනිස්සු මෙවැනි දේවලට කැමති වෙති. එසේම ඉඳහිට විල්සන්ගේ නිවසේ සිදුවෙන ජවනිකාද අසල්වාසින්ට ආශ්වාද ගෙන ආවේය. එවැනි දිනෙක පිරිමින් හමුවූ විට දී ”අන්න විල්සන් කාරයා ගෑනීට නෙළලා..” යැයි එකිනෙකාට කියා ගනිති. ගැහැණුන් කම්මුලේ අත් තබා ගනිමින් විල්සන් සුමනාවතීට පහර දුන් බව බව කියන්නේ අනුකම්පාව හා දුක් සහිත ස්වරයෙනි. එහෙත් ආරංචිය කීමෙන් පිරිමින් ලබන ආශ්වාදය ඔවුහු ද අත්විඳිති.
”අනේ ඔය ගෑණී කොහොම ඔය මිනිහා එක්ක ඉන්නවද දන්නෑ.” යැයි ගමේ ගැහැණුන් පවසන නමුදු එවැනි ගැහැනුන්ගෙන් බහුතරය තම දයාබර සැමියන්ගෙන් ගුටිකා තිබේ. එකම වෙනස ඔවුන් සුමනාවතී මෙන් කෑ මොර දීමෙන් තොරව ගුටි කා පූසියන් මෙන් නිහඬව සිටීමයි.
මෙවැනි දිනවල දී රොසලින් අක්කා හමු වී තම දුක කීම සුමනාවතීගේ සිරිතය. ඇය ඇඬූ කඳුලින් රොසලින්ගේ නිවසේ සිටිනවා දකින අසල්වැසි කාන්තාවක වූ තරබාරු මැගිලින් සෝදිසියෙන් බලන බව සුමනාවතී දකින්නීය. හැලි අරක්කු පෙරූ මැගිලින් දෙමටපිටියේ අක්කා නමින් හැ`දින්විනි. දෙමටපිටියේ අක්කා අතීතයේදී පිරිමි දැලේ දමා ගැනීමට සමත්ව සිටි බවට රාවයක් ගමේ ගෑණූ අතර පැතිරී තිබූණි. තවද ඇග්නස් වැන්නියන්ද පැමිණ විවිධ උපදෙස් දීමට පටන් ගැනීම නිසා ඔළුව තෝන්තුවෙන සුමනාවතී හිටිහැටියේම කථාවට ඇහුම්කන්දීම නවතා තම ගෙදර යාමට සැරසේ. නිදහසට කාරණයක් වශයෙන් ඇය කීවේ තම ස්වාමියාට රාත‍්‍රි ආහාරය පිළියෙල කිරීමට තිබෙන බවයි. සුමනාවතී දිනකට කෑම පිසුවේ එක වරකි. දහවල් කාලයට කෑම පිළියෙල කරන ඇය රාත‍්‍රියට එ්වා රත් කරන්නීය.
ගමේ, නගරයේ තොරතුරු රැුස්කිරීම තම විනෝදාංශය කරගත් රොසලින් අක්කා ගමේ ප‍්‍රජාශාලාවෙහි පැවති චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයකට ගියේ අහම්බෙනි.”ගෘහස්ථ හිංසනය පිටුදකිමු” යන මාතෘකාව යටතේ පැවති මෙම චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයේ දුක්බර කාන්තා මුහුණු, අතමිට මොළවා ගත් සැමියන්, බියෙන් සැඟවෙන කුඩා ළමුන් යනාදී නොයෙකුත් චිත‍්‍ර තෙල්සායමින්ද, පැස්ටල් වලින්ද ඇඳ තිබිණි. මෙම චිත‍්‍ර නරඹමින් සිටි පිරිස අමතා විශේෂ නිවේදනයක් නිකුත් විය. ශාලාවේ අසුන් ගැනීමට සැමදෙනාටම කාරුණික ආරාධනයක් ලැබිණි. එ් සමගම ”දැන් ඔබ අමතා ඩල්සි පෙරේරා මහත්මිය කථා කරුණු ඇතැයි යන නිවේදනය යකඩ කටින් පිටවිය.
ශාලාවේ කොණක තිබූ ප්ලාස්ටික් පුටුවක වාඩි වූ රොසලින් අක්කා ඩල්සි පොරේරා මැතිණියට සවන්දුන්නේ කුතුහලයෙනි. ජාතික බැනියමක් වැනි ඇඳුමක් උඩුකයට ඇඳ නිල්පැහැති කලිසමක් ඇඳ සිටි ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය තොල්රතු කරගෙන සිටියාය. ඇය මදක් තරබාරුය. එහෙත් ගැමිලියන්ට නැති ඡුවි වර්ණයක් ඇය සතු වූවාය. ”
සැපට හැදිච්ච නෝනා කෙනෙක්” යන්න රොසලින් අක්කා ඩල්සි පෙරේරා ගැන ඇතිකරගත් තක්සේරුවයි. සිංහල සහ ඉංග‍්‍රීසි මිශ‍්‍ර වචන වලින් කථා කළ ඩල්සි පෙරේරා මැතිණියගේ මුළු කථාවම රොසලින් අක්කාට නොතේරුණද මෙම මහිලාව කියූ ඇතැම් කරුණු ඇයට වැටහුනාය.
පිරිමින් ගැහැණුන්ට හිංසාකළ යුගය අවසන් බවත්, සමස්ත කාන්තා පරපුරම ඊට එදිරිව නැගී සිටිය යුතු බවත් ඇය විසින් පවසන ලදි. එසේම ඇය සංචාරය කළ රටවල් වල නම් වැලක් කියාගන ගියාය. සෞදි, බහරේන්, ඩුබායි, සාජා වැනි තම දියණිය කියන රටවල් එහි නොවීය. රොසලින් අක්කාට මතක තිබුණේ එංගලන්තය පමණි. ඇය විශේෂ උනන්දුවකින් කාන්තා හිංසනය පිළිබඳව කථාකළ බවත් එ් නිසා නොයෙක් රටවල රාජ්‍ය නායකයින්ගේන් පදක්කම්, සහතික ලැබුණු බවත් කිවාය.
එහෙත් රොසලින් අක්කාගේ සිතගත්තේ ඇය අවසන් වරට පැවසූ වදන් ටික පමණි. සංක්ෂිප්ත වශයෙන් පවසතොත් එය මෙසේ කැටිකළ හැක. ”යම් පුරුෂයෙකු තම බිරිඳට පහරදෙන්නේ නම්, එය නීති විරෝධි කි‍්‍රයාවකි. එවැනි දේවල්වලට දැඩි දඬුවම් කිරීමට තදබල නීති දැන් තිබේ. යම් නිවෙසක මෙවැනි ගැටළු තිබේනම් තමාට පෞද්ගලිකව වුවද දැන්විය හැකිය. එවිට අනිවාර්යයෙන්ම ගතයුතු පියවර ගන්නවා ඇත.” කථාව අවසන් කිරීමට පෙර ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය තම ලිපිනය හා දුරකථන අංකය සභාවට දුන්නාය බොහෝ කාන්තාවෝ කඩිමුඩියේ එය ලියාගත්හ. රොසලින් අක්කා ලඟ සිටි අයෙකු ලියාගත් ලිපිනය තමා විසින් මිළට ගත් සිරිකත පත‍්‍රයේ අවසාන පිටුවේ ලියා ගත්තේ කුරුමිණි අඬු අකුරිණි.
ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය කථාව අවසන් කළ විට සභාවේ සිටි සියල්ලෝම අත්පොලසන් දුන්හ. දේශනය හමාර වූ විගසම තමාට වැඩ රාශියක් තිබෙන බව පවසා ඩල්සි පෙරේරා තමන් සමග පැමිණ සිටි කාන්තා කණ්ඩායම පෙරටුකොට ගෙන පීටත්වීමට සූදානම් වූවාය. ඇය තඩි මෝටර් රථයට නැගීමට පෙර ඇයට කිට්ටු වී ඇය නැරඹීමට රොසලින් අක්කාට අවශ්‍ය විය. ඩල්සි පෙරේරා මැතිණිය මැදි වයසේ සිටියද ඇයට ඇත්තේ තරුණ පෙණුමකි. සෑමදෙනා සමගම සිනාසුණූ ඇය අත් ඔරලෝසුව දෙස බලා මදක් හදිසිබව පළකළ නිසා කාන්තාවෝ ඇයට යාමට ඉඩදුන්හ. එ් ඇසිල්ලේම ඩල්සි පෙරේරා අසලට ගිය රොසලින් අක්කා ඇය දෙස බලා සිනාසුනාය. රොසලින් අක්කාට සිනාවකින් සංග‍්‍රහ කළ ඇය වහාම රෝටර් රථයට නැග ෙදාර
වසාගත්තාය.
ඇය කෙරෙන් හැමූ ප‍්‍රසන්න සුවඳ හා ඇගේ සිනාව රොසලින් අක්කාගේ සිත ගත් බව කිවයුතුය. ”අනේ මෙහෙම නෝනලා, ඡුන්දෙවත් ඉල්ලන්නෙ නෑනේ.” ඇය සිතුවාය. ඡුන්දය ඉල්ලන්න එන්නේ ශරීරයේ පච්චකොටා ඇති තැන් වැසීමට මෙන් ජාතික ඇඳුම අඳින, ඉස්සර මදාවි කම්කළ, පැට්රික්ය. ගමේ මිනිස්සු ඡුන්දය දෙන්නේ පැට්රික්ට මිස ඔහුගේ පක්ෂයට හෝ පාටට නොවේ. ”ඌ ගමේ එකා.” මිනිස්සු කියති. එ් නිසා මොන දහ ජරා වැඩ කළද පැට්රික් ට ගමේ ඡුන්ද වැටීම වැළැක්වීමට සක‍්‍රයාටවත්, සක‍්‍රයාගේ පුතා වන වෛමාටත් බැරිය.
රොසලින් අක්කා රැුස්වීමේ කථාවලට ඇහුම්කන් දීමෙන් පසු බර කල්පනාවකින් යුතුව පාරදිගේ ගෙදර එමින් සිටියාය. ”බලනකොට විල්සන් කරන්නේ අමු නොසන්ඩාල වැඩක්නේ. සුමනාවතීට කරන හිරිහැර වලට මූට මොනව කළත් හිත්වදිනවද?” ඈ තවදුරටත් කල්පනා කළාය. තෙමසකට වරක් හෝ විල්සන් හා සුමනාවතී අතර හටගැනෙන හැළහැප්පීම් වලට අත දැමීමට දැන් රොසලින් අක්කාට හේතු කාරණා තිබේ.
චිත‍්‍ර ප‍්‍රදර්ශනයෙන් පසු සුමනාවතී හමුවන රොසලින් ”සුමනෝ දැන් කොහොමද? විල්සන් එහෙම...” යැයි ඇසීමට අමතක නොකළාය. ”අමුත්තක් නෑ” සුමනාවතී පිළිතුරු දෙන්නීය.
මෙලෙස මාස තුනක් පමණ ගතවිය. දිනක් සවස් වරුවක විල්සන් ගෙදර එනවිට සුමනාවතී සිටියේ ඇලිස්ගේ දෙවැට ළඟ කථා කරමිනි. ඇලිස් සමඟ බජනයට යාම විල්සන් අනුමත කළේ නැත. ඇලිස්ගේ පුරුෂයාට ගමේ මිනිස්සු ”කුකුලා” යයි කියති. පුරුෂයාගේ ක‍්‍රියාකලාපයට ඇලිස් දැක්වූයේ නිහඬතාවකි. එම නිසා ඇලිස්ද විල්සන්ගේ දෝෂ දර්ෂණයට ලක් වූ බව කිව යුතුය.
ඈතින් එන විල්සන් දුටු සුමනාවතී ඇලිස් සමඟ කථාව නතරකර වහා ගෙට ගියාය. ගෙට ගොඩ වූ විගස විල්සන් ගොරනාඩුවක් පටන් ගත්තේය.
”මොකද ඔහේට වෙසමුණිය වැහිලද?” සුමනාවතී එකට එක කීවාය. විල්සන්ගේ ඉවසීම නැතිවිය. ඔහු අත දිගහැර ඇගේ මූණ හරහා දැඩි කමුමුල් පහරක් ගැසීය. එ් පහර නිසා ඇය විසි වී ගොස් වැටුණේ මල්පෝච්චියක් ද පෙරළාගෙනය. වැටීම නිසා ඇගේ වැළමිටේ හම ගැලවී ලේ ගලන්නට විය. සුමනාවතී යටිගිරියෙන් කෑ ගැසීමට තැත් කළද ඇයගේ උඩු තොල පුපුරා ලේ ගලන හෙයින් ඇය කෙඳිරිගෑවා මිස බෙරිහන් දුන්නේ නැත.
බිරිඳට සිදු වූ හදිය නිසා විල්සන් ආ පයින්ම වින්කලේ සුමනේ හමුවීමට ගියේ ”බෝතලයක් හිස්කරමි” යන චේතනාවෙනි. වින්කල් සුමනේ හන්දියේ වින්කලයක් දමාගන සිටි අතර ඕනෑම අයෙකු සමඟ සංවාදයේ යෙදෙමින් බෝතලයක් දෙකක් නිම කිරීම ඔහුගේ සිරිතකි. කොතරම් වෙරි වුවද ගෝරියට නොඑන නිසා ඇතැම්මු බෝතලයට මිතුරෙකු අවශ්‍ය වූ විට සුමනේ සොයා ගියහ. ඕනෑම වෙලාවක වැඩ නවතා මිතුරන් සමඟ සෙට්වීමට සිටි සුමනේට බෝතලයක් ගෙන එ්ම පමණක් අනිවාර්ය වේ. ඔහුගෙන් ලැබෙන්නේ මිතුදම පමණි.
බාර් එකෙන් ගල්බෝතලයක් මිළට ගත් විල්සන් සුමනේ සොයා ගියේය. එ් යන අතර මග වඬේ විකුණන්නාගෙන් ඉස්සෝ වඬේ කිහිපයක්ද මිළට ගත්තේ බඩගිනි මදක් දැනුණු නිසාය. විල්සන් සහ සුමනේ වින්කලය පසුපස බෝතලය හිස් කරන අතර තුර සුමනාවතී රොසලින් අක්කාගේ නිවෙසට දිව ගියාය.
” බුදු අම්මෝ මොකද උඹට වෙච්ච සන්තෑසිය....” ඇයගේ උඩු තොල පුපුරා තිබෙනු දුටු රොසලින් අක්කා හිසේ අතගසා ගත්තාය.
”
”අනේ අක්කේ....” සුමනාවතීට කීමට හැකිවූයේ එපමණකි. අනතුරුව ඇය මීදෙනක මෙන් හැඬුවාය. සුමනාවතීගේ කලබලය අසා ඇලිස්, සීලවතී, දෙමටපිටියේ අක්කා, ඇග්නස් යනාදීහු රොසලින් අක්කාගේ නිවෙසට රොක් වූහ. එ් සමගම සුමනාවතීගේ ඇඬීම දෙගුණ තෙගුණ විය.
”මෙහෙම හරියන්නේ නෑ නංගියේ. මේකට අපි මොනව හරි කරන්න ඕනෑ.” රොසලින් අක්කා කීවේ වට වී සිටින කාන්තාවන් අතර තමා නායිකාව බව පෙන්වමිනි.
”පොඞ්ඩක් ඔහොම ඉඳින්. මම සමාගම් කඬේට දුවලා එනකම්. මෙසේ කියූ රොසලින් පත්තර කැබැල්ලක ලියා තිබූ දුරකථන අංකය රැුගෙන සමාගම් කඬේ යනුවෙන් ගම්වැසියන් හඳුන්වන කේ. ටී. ස්ටෝර්ස් වෙත දිව ගියාය. දුරකථන පහසුකම් තිබූ කේ.ටී. ස්ටෝර්ස් හී දුරකථනයේ අංක කරකවන ලද්දේ කඩහිමිකරුවා හෝ ඔහුගේ බිරිඳ විසිනි. මහත් ගර්වයකින් අංක කරකවා රිසිවරය දුරකථන ඇමතුම ගන්නට පැමිණි තැනැත්තාට දීමත් දුරකථන සංවාදයෙන් පසු දෙගුණයක් පමණ වැඩි මිළකුත් එ් සඳහා නියම කිරීමටත් ඔවුහු පුරුදු වී සිටියහ. මිනිසුන් දුරකථනය භාවිතා කළේ හදිසි අවශ්‍යතා නිසා කඩහිමියා පැවසූ ගණන හෙට්ටු කිරීමෙන් තොරව ගෙවූහ. ඊට අමතරව දුරකථන සංවාදය පිළිබඳව යම් තොරතුරුත් ඊට නිධාන වූ කථාවස්තුවත් කඩහිමියා අසයි.
රොසලින් අක්කාගේ වාසනාවට දුරකථන ඇමතුමට පිළිතුරු දුන්නේ ඩල්සි පෙරේරා මහත්මියයි. මුලදී ඇයට අගක් මුලක් තේරුම් ගැනීමට බැරි විය. එහෙත් චිත‍්‍ර ප‍්‍රදශ_නය, ගමේ නම, ඇයගේ දේශනය ගැන කියූ පසු ඇය සුමනාවතී සහ විල්සන් අතර වූ ගෝරිය තමා ඇසින් දුටුවාසේ
රොසලින් අක්කා විස්තර කළාය. මෙවැනි පහරදීම් දිනපතා සිදුවන බවත් පහර කෑ කාන්තාව විසඥව තමාගේ නිවසේ වැටී සිටින බවත් ඇය කීවාය.
රොසලින් අක්කාගේ ලිපිනය ලබාගත් ඩල්සි මහත්මිය හෙට උදයේම තමා ඇය හමුවීමට එන බවත්, එතෙක් අදාළ කාන්තාව රොසලින් අක්කාගේ භාරයේ තබාගන්නා ලෙසටත් දැනුම් දුන්නාය. ඩල්සි නෝනාට කථා කිරිමේ උද්දාමය නිසා කේ. ටී. ස්ටෝර්ස් අධිපති කළ්‍යණරත්න මුදලාලි දුරකථන සංවාදය සඳහා අයකළ මුදලේ බර පවා රොසලින් අක්කාට නොදැනුන බව සහතිකය. කළ්‍යාණරත්ත මුදලාලි රොසලින් ට වඩා වයසින් වැඩිවුවත් ඔහු රොසලින් අමතන්නේ රොසලින් අක්කා යනුවෙනි.
උගුර පාදාගත් මුදලාලි ”රොසලින් අක්කේ, බරටම කථාව ගියා නේද?” ඇසුවේය.
”ඔව් මුදලාලි මේ උසාවියේ වැඩ කරන නෝනා කෙනෙක් ” රොසලින් පිළිතුරු දුන්නාය. තමන්ටද කථාකිරීමට වැදගතුන් අගනුවර සිටින බව තහවුරු කිරීමටය.
”අර මක්කටෙයි, එ් පාර නඩුවක්වත් දාන්ටද?” මුදලාලි ඇසුවේ විමතියෙනි. මෙහිදී රොසලින් සුමනාවතීට වූ හදියත්, විල්සන්ගේ නොසන්ඩාලකමත් ගැන විනාඩි දහයක වේලාවක් ගෙන සියළු කරුණු හෙළි කළාය. මුදලාලිට අන් ගැනුම්කරුවන් පිළිබඳවද මතක් නොවීය. ”අනේ අම්මපා මෙහෙම මිනිස්සු” යැයි කීවේ විල්සන්ගේ නිවසේ දෙතුන් මසකට වරක් හෝ සිදුවන නාටකය තමා නොදන්නාක් මෙනි.
මුදලාලිගෙන් මිදී වහාම තම නිවෙස බලා ගිය රොසලින් සුමනාවතීට සාත්තු සප්පායම් කරන ගැහැණුන්ට උදව්වූවාය. ඇය තුළ ඇත්තේ අමුතුම උද්දාමයකි. ”ඔන්න සුමනෝ මම කොළඹ නෝනාට කථා කරා. නෝනා හෙට මෙහෙ එනවා කිව්වා. උඹව බලන්න. මේව හැමදේම නෝනට කියාපන්.” ඇය සුමනාවතීට විධාන කළේ ගුරුවරියක් තම ශිෂ්‍යාවකට දැනමුතුකම් දෙන්නාක් මෙනි.
මේ අතරවාරයේ වින්කල් සුමනේ සමඟ දෙවන බෝතලය අවසන් කිරීමේ අදියරට ද ලංවූ විල්සන් ”සුමනේ උඹ අහලා තියෙනවද කවියක්, ගෑණූ කියන්නේ මල්ලියේ නොගෑවෙණූ කියලා” යැයි කීවේ වැනෙමිනි. එ් කවිය කීමට විල්සන් තැත්කළද ඔහුට කියාගත නොහැකි විය.” හරි සුමනේ මම දැන් කැපෙනවා” කී විල්සන් වැනි වැනී ගෙදර ගියේය. ගෙට ගොඩ වූ විල්සන් ”කෝ මේ ගෑනි” යැයි දෙතුන්වතාවක් පිළිකන්න දෙසට ගොස් බලා අන්තිමේ දී ඇඳගෙන සිටි ඇඳුම් පිටින්ම ඇඳට වැටී නිදන්ට විය.
? බෝවී තිබෙන බව දැනගත් සුමනාවතී තම නිවෙසට යාමට තැත්කළද රොසලින් අක්කා ඇතුළු අනෙක් ගැහැණූ එයට ඉඩ දුන්නේ නැත. ඊට හේතුව වශයෙන් ඔවුන් කිව්වේ ” විල්සන් උඹව දැක්කොත් මරලා දමයි..” යන්නය.
”අනේ අක්කේ, මම කවදාවත් ගෙයින් පිටවෙලා රැුයක් ඉඳලා නැහැ.” යැයි සුමනාවතී කීවාය.
”අනේ උඹ හිටපන් සුමනාවතියේ, මම විල්සන්ට කියන්නම් උඹ හිටියේ මගේ ගෙදර කියලා.” යැයි රොසලින් කීවාය. ”මුන්ට තියෙන තෙලට ගෑණූ පළිදැයි රොසලින් තම චීත්තයේ පොට තද කරන ගමන් කීවාය.
සියළු දෙනාගේම විරෝධතාව නිසා සුමනාවතී රොසලින්ගේ නිවෙසේ රැුය ගත කළාය. ක‍්‍රමයෙන් ? බෝවී ගෙන එනවා දුටු ගෑණූ එකා දෙන්නා තම නිවෙස් බලා ගියෝය. තව දුරටත් ප‍්‍රමාද වුවහොත් තමන්ගේ සැමියන් තමන්ට ෙදාස් කීමට ඉඩ ඇතැයිද, සමහර විට පහර දේයැයිද ඔවුහු හිතුවෝය.
රොසලින් සමඟ බත් ස්වල්පයක් කෑ සුමනාවතී ”අනේ අක්කේ විල්සන් ?ට කෑවද දන්නේ නෑ.” යයි කෙඳිරිගෑවාය.
”ඌට ඇති අහේනියක් නෑ. උඹ කාලා නිදාගනින් සුමනාවතී.” කමලක්කා ගොරනාඩුවක් දැම්මාය.
පසුදින සෙනසුරාදාවක් වූ නිසා විල්සන් දවල් වනතෙක් හොඳටම නිදාගත්තේය. තවම වෙරි සිඳී නැති නිසා ඔහුට සිදු වූ දේ තවම වටහාගැනීමට නොහැකිවිය.
එළිය වැටුණ වෙලේ සිට රොසලින් අක්කා සිටියේ නොසන්සුන්තාවයෙනි. නෝනා එන්නේ නැද්ද? ඇයට කිහිප වතාවක් සිතුණු නමුදු නෝනා තමා හා කථා කළ විලාසය අනුව එසේ වීමට කිසිදු ඉඩක් නැති බව ඇය සිතුවාය. එ් සමඟම තඩි දිලිසෙන කලූ කාර් එකක් තම ගෙවත්තට පැමිනීම නිසා රොසලින් කලබල වූවාය.
”නෝනා ඇවිල්ලා වගේයි.” ඈ තමාටම කියාගනිමින් ඩල්සි මැතිණිය පිළිගැනීමට මෝටර් රථය වෙත දිව ගියාය.
” ආ මේ රොසලින් වෙන්න ඇති” මෙසේ අසමින් ඩල්සි මැතිණිය මෝටර් රථයෙන් බිමට බැස්සාය. ”ටිකක් අමාරු උනා හොයාගන්න. පෝස්ට් ඔෆිස් එක ළඟට ඇවිල්ලා රොසලින්ගේ නම කිව්වාම ගමේ කෙනෙක් පාර පෙන්නුවා.”
”
රොසලින් ඩල්සි මැතිණියට සාලයට පැමිණ වාඩිවෙන ලෙස කරුණාවෙන් අයැද සිටියාය. ඉන්පසු නිදන කාමරයට ගිය ඇය සුමනාවතීට එළියට එන ලෙස පැවසුවේ කසු කසු ගාමිනි. සුමනාවතිගේ උඩුතොල කෝපි කුඩු දමා තැවීම නිසා දැන් ඉදිමුම අඩුය. එ් නිසා රොසලින් අක්කාට චක්. ගැවිණි. එහෙත් ඇය සිද්ධිය සිදු වූ අවස්ථාවේ දී සුමනාගේ උඩුතොල ඉදිමී තිබූ ආකාරය ගැන මනසින් චිත‍්‍රයක් මහිළාව ඉදිරියේ මැවීමට සමත්වූවාය. අනතුරුව ඩල්සි නෝනා ඇසු ප‍්‍රශ්න වලට සුමනාවතී උත්තර දුනේනේ ඇඬූ කඳුලිනි. එම උත්තරද දුන්නේ අඩු ලන්සුවෙනි. එ් සෑම අවස්ථාවකදිම රොසලින් අක්කා සුමනාවතී සිටින භයානක තත්ත්වය ගැන කිව්වේ ”බය නැතුව ඇත්ත කියපං සුමනාවතියේ” යැයි පවසමිනි.
මෙසේ සුමනාවතීගේ තොරතුරු ඇසූ ඩල්සි මහත්මිය ඇයව ප‍්‍රදේශයේ පොලිස් ස්ථානයට කටඋත්තරයක් ගැනීම සඳහා ගෙන යා යුතු යැයි කීවෙන් සුමනාවතී බියට පත්වූවාය. ඇය උපන්තේකට පොලිසි ගොස් නැත. රොසලින් අක්කා දෙවරක් හෝ තුන් වරක් පොලිසි ගොස් තිබේ. එ් ඉඩමේ මායිම් පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකට හා මැදපෙරදිග සිටින දියණියගේ මුදලින් මිළට ගත් චේන් එකක් නැතිවීම සම්බන්ධව පොලිසියට පැමිණිලි කිරීමටය. එම නිසා ඇය තුළ ඇතිවූයේ තිගැස්මකි. එහෙත් ඩල්සි නෝනාගේ වචනයට එපිටින් යාමට ඇයට වාරු නැත. ඩල්සි නෝනා කොළඔ සිට පැමිණියේ තමාගේ වචනයටය. එ් නිසා පෙරට තැබූ පය පසු පසට ගත නොහැකිය.
රොසලින් අක්කාගේ පෙරැුත්තයෙන් හා ඩල්සි නෝනාගේ කරුණාවෙන් තොන්තු වූ සුමනාවතී සිහිනයෙන් ඇවිදින්නියක මෙන් මෝටර් රථයේ පසුපස වාඩිවූවාය. ඇය දෙපස ඩල්සි නෝනා හා රොසලින් අක්කාය. රියැදුරු පොලිස් ස්ථානය බලා රිය ධාවනය කළේය. ඩල්සි නෝනා මේ පොලිස් ස්ථානයට යාමට පෙර කොළඹ මූලස්ථානයේ ලොක්කෙකුට සෙලියුලර් දුරකථනයෙන් ඉංග‍්‍රිසියෙන් කථා කළ අතර එ් අනුහසින් ඩල්සි නෝනා පොලිස් ස්ථානයට ගිය වහාම පොලිස් ස්ථානාධිපති ඇය පිළිගත්තේ රාජ්‍ය නායිකාවක් පිළිගන්නා ආකාරයෙන්ය. දෙබස සිදුවූයේ ඉංග‍්‍රීසියෙන් නිසා නෝනා කීවේ කුමක්ද යන්න ගැමි කාන්තාවන් දෙදෙනාටම වැටහුණේ නැත. එහෙත් වරින්වර සුමනාවතී ගේ උඩු තොල දෙස බලමින් කොළඹ නෝනා කළ කථාවට පොලිසියේ ලොකු මහත්තයට තරහ ගිය බව සුමනාවතී අනුමාන කළාය. පොලිසියට කීම නිසා විල්සන්ට ගුටි ඇන රිමාන්ඞ් කරයි දැයි බියක් සුමනාවතී තුළ ඇතිවිය.
”අනේ බුදු මහත්තයෝ, මගේ මිනිහා මට ගැහැව්වේ තරහ ගිය නිසයි. අනෙක් වෙලාවට එයා රත්රන් කඳක්” යැයි කීමට ඇයට සිත් වූ නමුදු අනපේක්ෂිත ජවනිකා නිසා තවමත් ඇය සිටින්නේ තෝන්තු ගතියෙනි. සුමනාවතීගේ කට උත්තරය ලෙස සඳහන් වූයේ කොළඔ නෝනා ඉංග‍්‍රීසියෙන් කිවූ දේය. ස්ථානභාර නිළධාරියා එය සිංහලට පරිවර්ථනය කළ අතර කාන්තා පොලිස් කොස්තාපල්වරිය එය ලියාගත්තාය. අවසානයේදී ඇයගේ අතට පෑන දී අත්සන් තැබීමට සුමනාවතියට අණ කළාය. ඇය බයෙන් බයෙන් වයි. සුමනාවති කියා තම නම ලියූවාය.
පොලිස් ජවනිකාව හමාර කොට නෝනාගේ මොටර් රථයට ගොඩවෙන තෙක් සුමනාවතී සිටියේ හොන්දු මාන්දු ගතියෙනි. ඉක්බිති ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීව කොළඔ පිහිටි තම මධ්‍යස්ථානය වෙත ගෙනයන බව දැන්වූවාය. ඇගේ ආරක්ෂාව සඳහා ඇය ටික දිනක් විල්සන්ගෙන් සඟවා තැබීම මේ අවස්ථාවේ ඉතාම අවශ්‍ය බවත් ඇය කිවාය. මෙය අසා සිටි රොසලින් අක්කාට මේ සම්බන්ධව කිසිවක් කීමට ඉඩක් නැතිවිය. විල්සන් පැමිණිය හැකි නිසා යළිත් රොසලින් ගම්මැද්දට ගෙන යෑම සුදුසු නොවන බැවින් රොසලින් නැවත ගෙදරට හැරලීමට යා නොහැකි බව ඩල්සි නෝනා කීවාය. එ් සමගම රොසලින්ගේ අතේ රුපියල් සීයයක් තැබුවාය. රොසලින්ට මොටෝ රථයෙන් බිමට බසිනවා හැර කළ යුතු යමක් නොවීය. එ් සමගම විල්සන් පැමිණ සුමනාවතී පැහැරගනු ඇතැයිද ඇය තුළ බියක්ද ඇති විය.
”නංගියේ උඹ බය නැතුව ඉඳින්.මේ නෝනා උඹව බලා ගනී.”රොසලින් කිවාය. එ් අතර වාරයේ වාහනය සැරදමා කොළඹ බලා ඉගිලූනේය. කූඩුවක සිර වූ කිරිල්ලියකට දැනෙන බිය සුමනාට දැනුනාය. ”දැන් විල්සන් ඇත්තේ කොහේද? ඔහු තමාව හොයනවද? ඔහුගේ දවල් කෑම කොහොමද? යනාදී ප‍්‍රශ්න රැුසක් ඇගේ හිස තුළට රිංගූ නමුදු පිළිතුරක් සොයා ගැනීමට ඇය අපොහොසත් වූ බව හොඳාකාරව පෙනී ගියේය. එම නිසා ඇගේ වත අසරණව මැළ වී ගියේය. අතරමග වාහනය නතර කරවූ කොළඹ නෝනා කට්ලට්ස්, පැටිස් ආදී මිළෙන් අධික රස ආහාර මිළට ගෙන දුන්නද ඇය කිසිවක් කෑවේ නැත. උණු කිරි තේ කොප්පයක් පමණක් පානය කළාය.
ඔවුන් ඩල්සි නෝනා ජීවත් වූ නිවසට පැමිණෙන විට මදක් සවස් වී තිබුණි. ඇයගේ නිවස විශාල මෙන්ම සැප පහසුකම් පිරි බංගලාවකි. මහළු මුරකාරයා හැරුනු විට නිවසේ සේවයට සිටියේ සේවිකාවන් දෙදෙනෛකි. වෙන පිරිමි පුළුටක්වත් දක්නට නොලැබුණි.
ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීට ඉතා කරුණාවෙන් කථා කළාය. ඇයට කොළඹ දින කීපයක් තමා සමඟ නැවතී සිටීමට හැකි බවත් විල්සන්ගේ ප‍්‍රශ්ණය විසඳුණු විට ඇය පිළිබඳව සුදුසු තීරණයක් ගන්නා බවත් පැවසීය. විල්සන් ඇයට පහර දීමට හෝ වෙන යම් අනතුරක් කළ හැකි හෙයින් ඇයව ප‍්‍රවේසම් කිරීම තමාගේ යුතුකම බව පුන පුනා කීවාය. සුමනාගේ පරිහරණයට සැප පහසු කාමරයක්ද වෙන්කොට දුන්නාය.
සාංකාව නිසා සුමනාවතීට එදින රාත‍්‍රියේ නින්ද ගියේ නැත. නෝනා ”වැඩකට එළියට යනවා” කියා ගොස් පැමිණියේ එළිවෙන ජාමයේය. බියගත් මී පැටවෙකු සේ ඇය කාමරයේ ෙදාරගුළු දමාගෙන නිදි වර්ජිතව විල්සන් ගැන සිතමින් සුසුම් හෙළුවාය.
සුමනාවතී නැති අතරවාරයේ විල්සන් අසීරුවෙන් නැගිට තුවාය ඇඳගෙන ලිඳට ගොස් සීතල වතුර බාල්දි කීපක් හිසට වත්කර ගත්තේය. ඉන් අනතුරුව ඔහුට කල්පනා කිරීමට සිහිය ලැබුණි. හිස ගිනිගත්තෙකු සේ සුමනාවතී සොයමින් සිටි ඔහුට සමාගම් කඩෙන් දැනගන්නට ලැබුනේ තමා පහර දීම නිසා නඩුවක් කතා කිරීමට සුමනාවතී කොළඹ ගිය බවය. මෙහි අගක් මුලක් තේරුම් ගැනීමට අපොහෙසත් වී එ් මේ අත දිව යන විට පොලිස් කොස්තාපල් කෙනෙක් පැමිණ විල්සන්ට පොලිස් ස්ථානයට එන ලෙස නියෝග කළේය.
”මගේ පාරෙන් සුමනාවතී මළාවත්ද” යැයි බියක් හා සංතාපයක් විල්සන්ට ඇතිවිය. පශ්චාත්තාපයෙන්ද පෙළුණ විල්සන් වහ වහා පොලිස් ස්ථානය වෙත ගියේය. ඉහින් කනින් දාඩිය දමාගෙන සිටි විල්සන් තමාට කැඳවීමක් ලැබෙන තුරු පොලිස් ස්ථානයේ විශාල මාර ගසකට ඇණ තබා ගෙන සිටියේය. එය අතර වාරයේ නොයෙකුත් බිය ජනක සිතුවිලි ඔහු ගේ මනස වෙලා ගන්නට විය. පොලිස් ස්ථානාධිපතිතමාගේ කමරයට එන ලෙස අණ ලැබූ විල්සන්ගේ දණහිස් වෙව්ලන්නට වූයෙන් ඔහු ඇවිද්දේ අසීරුවෙනි.
”එ්....... උඹ...” වැදගත් සභාවක කිව නොහැකි වචනයකින් විල්සන් පිළිගත් ස්ථාධිපතිවරයා යළිත් වරක් බිරිඳට පහර දුනහොත් ඇටකටු කුඩු කොට කූඩුවට දමන බවට විල්සන්ට තර්ජනය කළේය. ඉක්බිතිව ”දැන් ඉතින් මෙතනින් පලයන්” යැයි පන්නා දැම්මේය.
තැතිගත් විල්සන් ගෙදර ගොස් එල්ලී මැරෙම් දෝ නැතහොත් කෘමිනාශක පානය කරමි දෝයැයි දෙගිඩියාවෙන් සිටින විට දෙමට පිටියේ අක්කා පැමිණ රොසලින් අක්කාගේ උල්පන්දන් දීම නිසා සුමනාවතී පොලිසි ගිය බවත් කොළඹ නෝනා කෙනෙකු නඩු කතා කිරීමට ඇයව තඩි කාර් එකකින් කොළඹට ගෙනගිය බවත් කීවාය. අනතුරුව ඇය වාක්‍ය අවසන් කළේ තමා මේ විත්තිය කී බවක් රොසලින්ගේ කනේ නොතබන ලෙසට ඉල්ලීමක්ද කරමිනි.
එක හුස්මට රොසලින් ගේ නිවසට දිව ගිය විල්සන් හොඳ දෙකක් කථා කිරීමට මුව විවර කළද පොලීසියේ ලොකු මහත්තයාගේ සැල් එක සිහිවීම නිසාදෝ මදක් ඉවසීමෙන් කටයුතු කිරීම ඉටාගත්තේය. ඔහු අසරණ වූ හඬකින් රොසලින් ඇමතීය
”රොසලින් අක්කේ ඇයි උඹ අපේ ගෝරි වලට අත දැම්මේ” විල්සන් ඇසීය.
”හොඳ ගෝරිය උඹ තව පොඞ්ඩෙන් එ්කිව මරණවා” රොසලින් කීවේ කලහ කිරීමට තමාද බිය නොවන බව පෙන්වීමට මෙනි.
”ඇයි අක්කේ එ්කි මගේ කසාද ගෑණිනේ” මෙහි දී විල්සන් රීති ප‍්‍රශ්ණයක් මතු කළේය.
”එවුවා මම දන්නේ නැහැ. සුමනාවතීට උඹ ගහන නිසා සුමනාවතීගේ මනාපෙට කොළඹ ගියා. එ්ත් ඉන්න තැනක් මම දන්නේ නෑ. මම හිතන්නේ නැහැ ආයේ සුමනාවතී උඹේ දැහැට පෙන්නවත් එයි කියලා.” ඇය කීවේ සමුනාවතී කොළඹ ගියේ සුමනාවතීගේම තනි තීරණයකින් බව එ්ත්තු ගැන්වීමට මෙනි. වැඩිපුර කථාවට නොගිය විල්සන් වින්කල් සුමනේ සොයාගෙන ගියේය.
මෙලෙස සතියක් ගත විය. සුමනාවතී තවම ආවේ නැත. විල්සන්ගේ නිවස පිස්සු මඩුවක සිරි ගත්තේය. දවස් කිහිපයකින් විල්සන් වැඩට නොපැමිණිම නිසා අගෝනිස් අයියා දවල් වරු දෙකක් ද අමාරුවෙන් වැඩ කළ අතර අන්තිමේදී කොලීජියේ විදුහල්පති තමා හමුවීමට එන
ලෙස විල්සන්ට පණිවිඩ යැවීය.
සුමනාවතී ගැන ආරංචියක් නැති නිසා කොළඹ නෝනාගේ දුරකථන අංකයට ටෙලිපෝන් කිරීමට රොසලින්ට සිතුන නමුත් කළ්‍යානරත්න මුදලාලි, නෝනාගේ දුරකථන අංකය විල්සන්ට දෙනු ඇතැයි බියක්ද ඇය තුළ ජනිත විය. ”ටවුමට ගිහිල්ලා වෙන කඩයකින් කතා කරනවා” කියා ඇය සිතූ නමුදු අහල පහල ගෑණූ විල්සන්ගේ පවුල කඩා දැමීම ගැන රොසලින් අක්කාට ෙදාස් කියන බව දෙමටපිටියේ අක්කා කියූ නිසා වැඩිය එළිපහලියට යාමට ඇය බිය ගත්තාය. තවද විල්සන් මුලිච්චි වුවහොත් යන බිය ජනක හැඟීමද ඇය තුළ නොතිබුනානොවේ.
”ඌ ඇත්තේ දැන් වෙඩිකාපු ඌරෙකු වගේ” රොසලින් ඇලිස් සමඟ කීවේ තැතිගත් විලායෙනි.
ඩල්සි නෝනා බාරයේ සිටි සුමනාවතී විල්සන් බැලීමට ගෙදර යා යුතු බව කියමින් ඇඬුවාය. ඩල්සි නෝනා ඇය අස්වසාලීමට තැත් කළ නමුදු ඇයගේ ඇඬීම වැඩිවූවා මිස අඩූ වූයේ නැත. සතියක් පසුවන විට මහ හඬින් ඇ`ඞීමට අමතරව ආහාර ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීමටත් හිස බිත්තියේ ගසා ගැනීමට පටන් ගත් නිසා ඩල්සි නෝනා සුමනාවතීව ඩ‍්‍රයිවර් සමඟ පිටත් කර යැවුවාය.
ඩල්සි නෝනාගේ මොටර් රථය රොසලින්ගේ නිවස ඉදිරිපිට නැවැත් වූ වහාම ඈ ”අනේ අක්කේ ” කියමින් විලාප තැබුවා. අවට ගැහැණු පිරිමි රැුස් වී සුමනාවතීට අනුකම්පා කළ අතර දෙමටපිටියේ අක්කා මෙම වැදගත් පණිවුඩය දීමට විල්සන් සොයා ගම වටේ දිවුවාය.
රොසලින් ගේ නිදන කාමරයට පැමිණි සුමනාවතී නොනවත්වාම ඇඬුවේ වක්කඩක් කැඩුවාක් මෙනි. අතරින් පතර විල්සන්ගේ නම කියනවා ඇසුණි. මෙවැනි ජවනිකාවක් දැකීමට අපේක්ෂා නොකළ රොසලින් අක්කා නිකටේ අත තබා ගෙන තුෂ්නිම්භූතව සිටියාය. එහෙත් අවසානයේදී ඇයගේ මුවට පණ පෙවිනි.
”ඉතින් සුමනෝ ඩල්සි නෝනා උඹට සැළකුවේ නැද්ද?” සුමනාවතීගේ හැඬීම මොහොතකට නතර විය.
”මතක් කරන්න එපා රොසලින් අක්කේ, එ් ගෑනි මගේ පවුල කඩන්න ආවා මදිවට ?ට ?ට මම හිටපු කාමරේට ඇවිල්ලා මට කරදර කරන්නත් ආවා. නොසන්ඩාල හැත්ත.” ඇය කීවේ රහසක් කියන්නාක් මෙනි.
දෙමටපිටියේ අක්කාගේ පණිවිඩය ලැබීමත් සමඟ විල්සන් රොසලින්ගේ නිවසට පැමිණියේය. විල්සන් දුටු වහාම සුමනාවතී ඔහුගේ දෙපා බදාගෙන හැඬුවේ යසෝදරාව සිහිගන්වමිනි. ”අනේ මගේ දෙයියෝ මට සමාව දෙන්න මම මොනවත් දන්නේ නැහැ. අර කොළඹ සමයම තමයි මේ ඔක්කොම කෙරුවේ.” ඇය දිගට හරහට ඩල්සි මැතිණියට දෙස් දෙවොල් තැබූවාය.
විල්සන් සුමනාවතීගේ දෙවුරෙන් අල්ලා ඇය කෙලින් සිට වූයේය. ”සුමනෝ අපි යමු ගෙදර. මම මීට පස්සේ ඔයැයිට අතවත් තියන්නේ නැහැ. අම්මපා මේ සහතික ඇත්ත”
විල්සන්ගේ උගුර හිර වූ නිසා ඔහු නිහඬ විය. ඉන් පසු දෙදෙනාම තම නිවස බලා පිටත් වූහ.
